KUSHTETUTA E REPUBLIKES SE SHQIPERISE
Ne, Populli i Shqipërisë, krenarë dhe të vetëdijshëm për
historinë tonë, me përgjegjësi për të ardhmen, me besim te Zoti dhe/ose te vlera të tjera universale,
me vendosmërinë për të ndërtuar një shtet të së drejtës, demokratik e social, për të garantuar të drejtat dhe liritë themelore të njeriut,
me frymën e tolerancës dhe të bashkëjetesës fetare,
me zotimin për mbrojtjen e dinjitetit dhe të personalitetit
njerëzor, si dhe për prosperitetin e të gjithë kombit, për
paqen, mirëqenien, kulturën dhe solidaritetin shoqëror,
me aspiratën shekullore të popullit shqiptar për identitetin dhe bashkimin kombëtar,
me bindjen e thellë se drejtësia, paqja, harmonia dhe
bashkëpunimi ndërmjet kombeve janë ndër vlerat më të larta të njerëzimit,
VENDOSIM KETE KUSHTETUTE
PJESA E PARE
PARIME THEMELORE
NENI 1
1. Shqipëria është republikë parlamentare.
2. Republika e Shqipërisë është shtet unitar dhe i pandashëm.
3. Qeverisja bazohet në një sistem zgjedhjesh të lira, të
barabarta, të përgjithshme e periodike.
NENI 2
1. Sovraniteti në Republikën e Shqipërisë i përket popullit.
2. Populli e ushtron sovranitetin nëpërmjet përfaqësuesve të
tij ose drejtpërsëdrejti.
3. Për ruajtjen e paqes dhe të interesave kombëtarë, Republika
e Shqipërisë mund të marrë pjesë në një sistem sigurimi kolektiv,
në bazë të një ligji të miratuar me shumicën e të gjithë
anëtarëve të Kuvendit.
NENI 3
Pavarësia e shtetit dhe tërësia e territorit të tij, dinjiteti
i njeriut, të drejtat dhe liritë e tij, drejtësia shoqërore,
rendi kushtetues, pluralizmi, identiteti kombëtar dhe trashëgimia
kombëtare, bashkëjetesa fetare, si dhe bashkëjetesa dhe
mirëkuptimi i shqiptarëve me pakicat janë baza e këtij shteti,
i cili ka për detyrë t'i respektojë dhe t'i mbrojë.
NENI 4
1. E drejta përbën bazën dhe kufijtë e veprimtarisë së shtetit.
2. Kushtetuta është ligji më i lartë në Republikën e
Shqipërisë.
3. Dispozitat e Kushtetutës zbatohen drejtpërsëdrejti, përveç
rasteve kur Kushtetuta parashikon ndryshe.
NENI 5
Republika e Shqipërisë zbaton të drejtën ndërkombëtare të
detyrueshme për të.
NENI 6
Organizimi dhe funksionimi i organeve të parashikuara në këtë
Kushtetutë rregullohen me ligjet e tyre përkatëse, përveç rasteve
kur në Kushtetutë parashikohet ndryshe.
NENI 7
Sistemi i qeverisjes në Republikën e Shqipërisë bazohet në
ndarjen dhe balancimin ndërmjet pushteteve ligjvënës, ekzekutiv
dhe gjyqësor.
NENI 8
1. Republika e Shqipërisë mbron të drejtat kombëtare të
popullit shqiptar që jeton jashtë kufijve të saj.
2. Republika e Shqipërisë mbron të drejtat e shtetasve
shqiptarë me banim të përkohshëm ose të përhershëm jashtë kufijve
të vet.
3. Republika e Shqipërisë u siguron ndihmë shtetasve shqiptarë
që jetojnë e punojnë jashtë shtetit për të ruajtur e për të
zhvilluar lidhjet me trashëgiminë kulturore kombëtare.
NENI 9
1. Partitë politike krijohen lirisht. Organizimi i tyre duhet
të përputhet me parimet demokratike.
2. Partitë politike dhe organizatat e tjera, programet dhe
veprimtaria e të cilave mbështeten në metoda totalitariste, që
nxitin e përkrahin urrejtjen racore, fetare, krahinore ose
etnike, që përdorin dhunën për marrjen e pushtetit ose për të
ndikuar në politikën shtetërore, si edhe ato me karakter të
fshehtë janë të ndaluara sipas ligjit.
3. Burimet financiare të partive, si dhe shpenzimet e tyre
bëhen kurdoherë publike.
NENI 10
1. Në Republikën e Shqipërisë nuk ka fe zyrtare.
2. Shteti është asnjanës në çështjet e besimit e të ndërgjegjes
dhe garanton lirinë e shprehjes së tyre në jetën publike.
3. Shteti njeh barazinë e bashkësive fetare.
4. Shteti dhe bashkësitë fetare respektojnë në mënyrë të
ndërsjelltë pavarësinë e njëri-tjetrit dhe bashkëpunojnë në të
mirë të secilit dhe të të gjithëve.
5. Marrëdhëniet ndërmjet shtetit dhe bashkësive fetare
rregullohen mbi bazën e marrëveshjeve të lidhura ndërmjet
përfaqësuesve të tyre dhe Këshillit të Ministrave. Këto
marrëveshje ratifikohen në Kuvend.
6. Bashkësitë fetare janë persona juridikë. Ato kanë pavarësi
në administrimin e pasurive të tyre sipas parimeve, rregullave
dhe kanoneve të tyre, për sa nuk cenohen interesat e të tretëve.
NENI 11
1. Sistemi ekonomik i Republikës së Shqipërisë bazohet në
pronën private e publike, si dhe në ekonominë e tregut dhe në
lirinë e veprimtarisë ekonomike.
2. Prona private dhe publike mbrohen njëlloj me ligj.
3. Kufizime të lirisë së veprimtarisë ekonomike mund të
vendosen vetëm me ligj dhe vetëm për arsye të rëndësishme
publike.
NENI 12
1. Forcat e armatosura sigurojnë pavarësinë e vendit, si dhe
mbrojnë tërësinë territoriale dhe rendin e tij kushtetues.
2. Forcat e armatosura ruajnë asnjanësinë në çështjet politike
dhe i nënshtrohen kontrollit civil.
3. Asnjë forcë e huaj ushtarake nuk mund të vendoset dhe as të
kalojë në territorin shqiptar, si dhe asnjë forcë ushtarake
shqiptare nuk mund të dërgohet jashtë, përveçse me një ligj të
miratuar me shumicën e të gjithë anëtarëve të Kuvendit.
NENI 13
Qeverisja vendore në Republikën e Shqipërisë ngrihet në bazë të
parimit të decentralizmit të pushtetit dhe ushtrohet sipas
parimit të autonomisë vendore.
NENI 14
1. Gjuha zyrtare në Republikën e Shqipërisë është shqipja.
2. Flamuri kombëtar është i kuq me një shqiponjë të zezë
dykrenore në mes.
3. Stema e Republikës së Shqipërisë paraqet një shqyt me fushë
të kuqe me një shqiponjë të zezë dykrenore në mes. Në krye të
shqytit, me ngjyrë të artë, është vendosur përkrenarja e
Skënderbeut.
4. Himni kombëtar është "Rreth Flamurit të Përbashkuar".
5. Festa Kombëtare e Republikës së Shqipërisë është Dita e
Flamurit, 28 Nëntori.
6. Kryeqyteti i Republikës së Shqipërisë është Tirana.
7. Forma dhe përmasat e simboleve kombëtare, përmbajtja e
tekstit të himnit kombëtar, si dhe përdorimi i tyre rregullohen
me ligj.
PJESA E DYTE
TE DREJTAT DHE LIRITE THEMELORE TE NJERIUT
KREU I
PARIME TE PERGJITHSHME
NENI 15
1. TE DREJTAT DHE LIRITE THEMELORE TE NJERIUT JANE TE
TE pandashme, të patjetërsueshme e të padhunueshme dhe qëndrojnë
në themel të të gjithë rendit juridik.
2. Organet e pushtetit publik, në përmbushje të detyrave të
tyre, duhet të respektojnë të drejtat dhe liritë themelore të
njeriut, si dhe të kontribuojnë në realizimin e tyre.
NENI 16
1. Të drejtat e liritë themelore, si dhe detyrimet e
parashikuara në Kushtetutë për shtetasit shqiptarë vlejnë njëlloj
edhe për të huajt e për personat pa shtetësi në territorin e
Republikës së Shqipërisë, me përjashtim të rasteve kur Kushtetuta
e lidh në mënyrë të posaçme me shtetësinë shqiptare ushtrimin e
të drejtave e të lirive të caktuara.
2. Të drejtat dhe liritë themelore, si dhe detyrimet e
parashikuara ne Kushtetutë vlejnë edhe për personat juridikë, për
aq sa përputhen me qëllimet e përgjithshme të këtyre personave
dhe me thelbin e këtyre të drejtave, lirive dhe detyrimeve.
NENI 17
1. Kufizime e të drejtave dhe lirive të parashikuara në këtë
Kushtetutë mund të vendosen vetëm me ligj për një interes publik
ose për mbrojtjen e të drejtave të të tjerëve. Kufizimi duhet të
jetë në përpjesëtim me gjendjen që e ka diktuar atë.
2. Këto kufizime nuk mund të cenojnë thelbin e lirive dhe të
të drejtave dhe në asnjë rast nuk mund të tejkalojnë kufizimet
e parashikuara në Konventën Evropiane për të Drejtat e Njeriut.
NENI 18
1. Të gjithë janë të barabartë përpara ligjit.
2. Askush nuk mund të diskriminohet padrejtësisht për shkaqe
të tilla si gjinia, raca, feja, etnia, gjuha, bindjet politike,
fetare a filozofike, gjendja ekonomike, arsimore, sociale ose
përkatësia prindërore.
3. Askush nuk mund të diskriminohet për shkaqet e përmendura
në paragrafin 2, nëse nuk ekziston një përligjje e arsyeshme dhe
objektive.
NENI 19
1. Kushdo që lind duke pasur qoftë edhe njërin prej prindërve
me shtetësi shqiptare, e fiton vetiu shtetësinë shqiptare.
Shtetësia shqiptare fitohet edhe për shkaqe të tjera të
parashikuara me ligj.
2. Shtetasi shqiptar nuk mund ta humbasë shtetësinë, përveçse
kur ai heq dorë prej saj.
NENI 20
1. Personat që u përkasin pakicave kombëtare ushtrojnë në
barazi të plotë para ligjit të drejtat dhe liritë e tyre.
2. Ata kanë të drejtë të shprehin lirisht, pa u ndaluar as
detyruar, përkatësinë e tyre etnike, kulturore, fetare e
gjuhësore. Ata kanë të drejtë t'i ruajnë e zhvillojnë ato, të
mësojnë dhe të mësohen në gjuhën e tyre amtare, si dhe të
bashkohen në organizata e shoqata për mbrojtjen e interesave dhe
të identitetit të tyre.
KREU II
LIRITE DHE TE DREJTAT VETJAKE
NENI 21
JETA E PERSONIT MBROHET ME LIGJ .
NENI 22
1. Liria e shprehjes është e garantuar.
2. Liria e shtypit, e radios dhe e televizionit është e
garantuar.
3. Censura paraprake e mjeteve të komunikimit ndalohet.
4. Ligji mund të kërkojë dhënien e autorizimit për funksionimin
e stacioneve të radios ose të televizionit.
NENI 23
1. E drejta e informimit është e garantuar.
2. Kushdo ka të drejtë, në përputhje me ligjin, të marrë
informacion për veprimtarinë e organeve shtetërore, si dhe të
personave që ushtrojnë funksione shtetërore.
3. Kujtdo i jepet mundësia të ndjekë mbledhjet e organeve të
zgjedhura kolektive.
NENI 24
1. Liria e ndërgjegjes dhe e fesë është e garantuar.
2. Secili është i lirë të zgjedhë ose të ndryshojë fenë ose
bindjet, si dhe t'i shfaqë ato individualisht ose kolektivisht,
në publik ose në jetën private, nëpërmjet kultit, arsimimit,
praktikave ose kryerjes së riteve.
3. Askush nuk mund të detyrohet ose të ndalohet të marrë pjesë
në një bashkësi fetare ose në praktikat e saj, si dhe të bëjë
publike bindjet ose besimin e tij.
NENI 25
Askush nuk mund t'i nënshtrohet torturës, dënimit apo trajtimit
mizor, çnjerëzor ose poshtërues.
NENI 26
Askujt nuk mund t'i kërkohet të kryejë një punë të detyruar,
përveçse në rastet e ekzekutimit të një vendimi gjyqësor, të
kryerjes së shërbimit ushtarak, të një shërbimi që rrjedh nga një
gjendje lufte, nga një gjendje e jashtëzakonshme ose nga një
fatkeqësi natyrore, që kërcënon jetën ose shëndetin e njerëzve.
NENI 27
1. Askujt nuk mund t'i hiqet liria, përveçse në rastet dhe
sipas procedurave të parashikuara me ligj.
2. Liria e personit nuk mund të kufizohet, përveçse në rastet
e mëposhtme:
a) kur është dënuar me burgim nga gjykata kompetente;
b) për moszbatim të urdhrave të ligjshëm të gjykatës ose për
moszbatim të ndonjë detyrimi të caktuar me ligj;
c) kur ka dyshime të arsyeshme se ka kryer një vepër penale ose
për të parandaluar kryerjen prej tij të veprës penale ose
largimin e tij pas kryerjes së saj;
ç) për mbikëqyrjen e të miturit për qëllime edukimi ose për
shoqërimin e tij në organin kompetent;
d) kur personi është përhapës i një sëmundjeje ngjitëse, i
paaftë mendërisht dhe i rrezikshëm për shoqërinë;
dh) për hyrje të paligjshme në kufirin shtetëror, si dhe në
rastet e dëbimit ose të ekstradimit.
3. Askujt nuk mund t'i hiqet liria vetëm për shkak se nuk është
në gjendje të përmbushë një detyrim kontraktor.
NENI 28
1. Kushdo, të cilit i hiqet liria, ka të drejtë të njoftohet
menjëherë në gjuhën që ai kupton, për shkaqet e kësaj mase, si
dhe për akuzën që i bëhet. Personi, të cilit i është hequr liria,
duhet të njoftohet se nuk ka asnjë detyrim të bëjë ndonjë
deklaratë dhe ka të drejtë të komunikojë menjëherë me avokatin,
si dhe t'i jepet mundësia për realizimin e të drejtave të tij.
2. Personi, të cilit i është hequr liria sipas nenit 27,
paragrafi 2, nënparagrafi c, duhet të dërgohet brenda 48 orëve
përpara gjyqtarit, i cili vendos paraburgimin ose lirimin e tij
jo më vonë se 48 orë nga çasti i marrjes së dokumenteve për
shqyrtim.
3. I paraburgosuri ka të drejtë të ankohet kundër vendimit të
gjyqtarit. Ai ka të drejtë të gjykohet brenda një afati të
arsyeshëm ose të procedohet i lirë përkundrejt një garancie
pasurore sipas ligjit.
4. Në të gjitha rastet e tjera, personi, të cilit i hiqet liria
në rrugë jashtëgjyqësore, mund t'i drejtohet në çdo kohë
gjyqtarit, i cili vendos brenda 48 orëve për ligjshmërinë e kësaj
mase.
5. çdo person, të cilit i është hequr liria sipas nenit 27,
ka të drejtën e trajtimit njerëzor dhe të respektimit të
dinjitetit të tij.
NENI 29
1. Askush nuk mund të akuzohet ose të deklarohet fajtor për një
vepër penale, e cila nuk konsiderohej e tillë me ligj në kohën
e kryerjes së saj, me përjashtim të veprave, të cilat në kohën
e kryerjes së tyre, përbënin krime lufte ose krime kundër
njerëzimit sipas së drejtës ndërkombëtare.
2. Nuk mund të jepet një dënim më i rëndë se ai që ka qenë
parashikuar me ligj në kohën e kryerjes së veprës penale.
3. Ligji penal favorizues ka fuqi prapavepruese.
NENI 30
Kushdo quhet i pafajshëm përderisa nuk i është provuar fajësia
me vendim gjyqësor të formës së prerë.
NENI 31
Gjatë procesit penal kushdo ka të drejtë:
a) të vihet në dijeni menjëherë dhe hollësisht për akuzën që
i bëhet, për të drejtat e tij, si dhe t'i krijohet mundësia për
të njoftuar familjen ose të afërmit e tij;
b) të ketë kohën dhe lehtësitë e mjaftueshme për të përgatitur
mbrojtjen e vet;
c) të ketë ndihmën pa pagesë të një përkthyesi, kur nuk flet
ose nuk kupton gjuhën shqipe;
ç) të mbrohet vetë ose me ndihmën e një mbrojtësi ligjor të
zgjedhur prej tij; të komunikojë lirisht dhe privatisht me të,
si dhe t'i sigurohet mbrojtja falas, kur nuk ka mjete të
mjaftueshme;
d) t'u bëjë pyetje dëshmitarëve të pranishëm dhe të kërkojë
paraqitjen e dëshmitarëve, të ekspertëve dhe të personave të
tjerë, të cilët mund të sqarojnë faktet.
NENI 32
1. Askush nuk mund të detyrohet të dëshmojë kundër vetvetes ose
familjes së vet dhe as të pohojë fajësinë e tij.
2. Askush nuk mund të deklarohet fajtor mbi bazën e të dhënave
të mbledhura në mënyrë të paligjshme.
NENI 33
1. Kushdo ka të drejtë të dëgjohet para se të gjykohet.
2. Nga kjo e drejtë nuk mund të përfitojë personi që i fshihet
drejtësisë.
NENI 34
Askush nuk mund të dënohet më shumë se një herë per të njëjtën
vepër penale dhe as të gjykohet sërish, me përjashtim të rasteve
kur është vendosur rigjykimi i çështjes nga një gjykatë më e
lartë, sipas mënyrës së parashikuar me ligj.
NENI 35
1. Askush nuk mund të detyrohet, përveçse kur e kërkon ligji,
të bëjë publike të dhëna që lidhen me personin e tij.
2. Mbledhja, përdorimi dhe bërja publike e të dhënave rreth
personit bëhet me pëlqimin e tij, me përjashtim të rasteve të
parashikuara me ligj.
3. Kushdo ka të drejtë të njihet me të dhënat e mbledhura rreth
tij, me përjashtim të rasteve të parashikuara me ligj.
4. Kushdo ka të drejtë të kërkojë ndreqjen ose fshirjen e të
dhënave të pavërteta ose të paplota ose të mbledhura në
kundërshtim me ligjin.
NENI 36
Liria dhe fshehtësia e korrespondencës ose e çdo mjeti tjetër të
komunikimit janë të garantuara.
NENI 37
1. Paprekshmëria e banesës është e garantuar.
2. Kontrollet e banesës, si dhe të mjediseve që njësohen me të,
mund të bëhen vetëm në rastet dhe në mënyrat e parashikuara me
ligj.
3. Askujt nuk mund t'i bëhet kontroll vetjak jashtë procesit
penal, me përjashtim të rasteve të hyrjes në territorin e shtetit
dhe të daljes prej tij ose për të mënjanuar një rrezik që i
kanoset sigurimit publik.
NENI 38
1. Kushdo ka të drejtë të zgjedhë vendbanimin si dhe të lëvizë
lirisht në çdo pjesë të territorit të shtetit.
2. Askush nuk mund të pengohet të dalë lirisht jashtë shtetit.
NENI 39
1. Asnjë shtetas shqiptar nuk mund të dëbohet nga territori i
shtetit.
2. Ekstradimi mund të lejohet vetëm kur është parashikuar
shprehimisht në marrëveshjet ndërkombëtare në të cilat Republika
e Shqipërisë është palë, dhe vetëm me vendim gjyqësor.
3. Ndalohet dëbimi kolektiv i të huajve. Dëbimi i individëve
të huaj lejohet në kushtet e përcaktuara me ligj.
NENI 40
Të huajt kanë të drejtën e strehimit në Republikën e Shqipërisë
sipas ligjit.
NENI 41
1.E drejta e pronës private është e garantuar.
2. Prona fitohet me dhurim, me trashëgimi, me blerje dhe me çdo
mënyrë tjetër klasike të parashikuar në Kodin Civil.
3. Ligji mund të parashikojë shpronësime ose kufizime në
ushtrimin e së drejtës së pronës vetëm për interesa publikë.
4. Shpronësimet ose ato kufizime të së drejtës së pronës që
barazohen me shpronësimin, lejohen vetëm përkundrejt një
shpërblimi të drejtë.
5. Për mosmarrëveshjet lidhur me masën e shpërblimit mund të
bëhet ankim në gjykatë.
NENI 42
1. Liria, prona dhe të drejtat e njohura me Kushtetutë dhe me
ligj nuk mund të cenohen pa një proces të rregullt ligjor.
2. Kushdo, për mbrojtjen e të drejtave, të lirive dhe të
interesave të tij kushtetues dhe ligjorë, ose në rastin e akuzave
të ngritura kundër tij, ka të drejtën e një gjykimi të drejtë dhe
publik brenda një afati të arsyeshëm nga një gjykatë e pavarur
dhe e paanshme e caktuar me ligj.
NENI 43
Kushdo ka të drejtë të ankohet kundër një vendimi gjyqësor në një
gjykatë më të lartë, përveçse kur në Kushtetutë parashikohet
ndryshe.
NENI 44
Kushdo ka të drejtë të rehabilitohet dhe/ose të zhdëmtohet në
përputhje me ligjin, në rast se është dëmtuar për shkak të një
akti, veprimi ose mosveprimi të paligjshëm të organeve
shtetërore.
KREU III
LIRITE DHE TE DREJTAT POLITIKE
NENI 45
1. Çdo shtetas që ka mbushur tetëmbëdhjetë vjeç, qoftë edhe
ditën e zgjedhjeve, ka të drejtën të zgjedhë dhe të zgjidhet.
2. Përjashtohen nga e drejta e zgjedhjes shtetasit e deklaruar
me vendim gjyqësor të formës së prerë si të paaftë mendërisht.
3. Të dënuarit që janë duke vuajtur dënimin me heqje të lirisë,
kanë vetëm të drejtën për të zgjedhur.
4. Vota është vetjake, e barabartë, e lirë dhe e fshehtë.
NENI 46
1. Kushdo ka të drejtë të organizohet kolektivisht për çfarëdo
qëllimi të ligjshëm.
2. Regjistrimi në gjykatë i organizatave ose i shoqatave bëhet
sipas procedurës së parashikuar me ligj.
3. Organizatat ose shoqatat që ndjekin qëllime antikushtetuese
janë të ndaluara sipas ligjit.
NENI 47
1. Liria e tubimeve paqësore dhe pa armë, si dhe e pjesëmarrjes
në to është e garantuar.
2. Tubimet paqësore në sheshe dhe në vendet e kalimit publik
bëhen sipas procedurave të parashikuara me ligj.
NENI 48
Kushdo, vetë ose së bashku me të tjerë, mund t'u drejtojë
kërkesa, ankesa ose vërejtje organeve publike, të cilat janë të
detyruara të përgjigjen në afatet dhe kushtet e caktuara me ligj.
KREU IV
LIRITE DHE TE DREJTAT EKONOMIKE, SOCIALE DHE KULTURORE
NENI 49
1. Secili ka të drejtë të fitojë mjetet e jetesës së tij me
punë të ligjshme, që e ka zgjedhur ose pranuar vetë. Ai është i
lirë të zgjedhë profesionin, vendin e punës, si dhe sistemin e
kualifikimit të vet profesional.
2. Të punësuarit kanë të drejtën e mbrojtjes shoqërore të
punës.
NENI 50
Të punësuarit kanë të drejtë të bashkohen lirisht në organizata
sindikale për mbrojtjen e interesave të tyre të punës.
NENI 51
1. E drejta e të punësuarit për grevë që ka të bëjë me
marrëdhëniet e punës, është e garantuar.
2. Kufizime për kategori të veçanta të punësuarish mund të
vendosen me ligj për t'i siguruar shoqërisë shërbimet e
domosdoshme.
NENI 52
1. Kushdo ka të drejtën e sigurimeve shoqërore në pleqëri ose
kur është i paaftë për punë, sipas një sistemi të caktuar me
ligj.
2. Kushdo, kur mbetet pa punë për shkaqe të pavarura nga
vullneti i tij dhe kur nuk ka mjete të tjera jetese, ka të
drejtën e ndihmës në kushtet e parashikuara me ligj.
NENI 53
1. Kushdo ka të drejtë të martohet dhe të ketë familje.
2. Martesa dhe familja gëzojnë mbrojtjen e veçantë të shtetit.
3. Lidhja dhe zgjidhja e martesës rregullohen me ligj.
NENI 54
1. Fëmijët, të rinjtë, gratë shtatzëna dhe nënat e reja kanë
të drejtën e një mbrojtjeje të veçantë nga shteti.
2. Fëmijët e lindur jashtë martese kanë të drejta të barabarta
me të lindurit nga martesa.
3. Çdo fëmijë ka të drejtë të jetë i mbrojtur nga dhuna,
keqtrajtimi, shfrytëzimi dhe përdorimi për punë, e veçanërisht
nën moshën minimale për punën e fëmijëve, që mund të dëmtojë
shëndetin, moralin ose të rrezikojë jetën a zhvillimin e tij
normal.
NENI 55
1. Shtetasit gëzojnë në mënyrë të barabartë të drejtën për kujdes
shëndetësor nga shteti.
2. Kushdo ka të drejtë për sigurim shëndetësor sipas procedurës
së caktuar me ligj.
NENI 56
Kushdo ka të drejtë të informohet për gjendjen e mjedisit dhe
për mbrojtjen e tij.
NENI 57
1. Kushdo ka të drejtën për arsimim.
2. Arsimi shkollor i detyrueshëm caktohet me ligj.
3. Arsimi i mesëm i përgjithshëm publik është i hapur për të
gjithë.
4. Arsimi i mesëm profesional dhe i lartë mund të kushtëzohet
vetëm nga kritere aftësie.
5. Arsimi i detyrueshëm, si dhe arsimi i mesëm i përgjithshëm
në shkollat publike është falas.
6. Nxënësit dhe studentët mund të arsimohen edhe në shkolla
jopublike të të gjitha niveleve, të cilat krijohen e funksionojnë
në bazë të ligjit.
7. Autonomia e institucioneve të arsimit të lartë dhe liria
akademike janë të garantuara me ligj.
NENI 58
1. Liria e krijimit artistik dhe e kërkimit shkencor, vënia në
përdorim si dhe përfitimi prej arritjeve të tyre janë të
garantuara për të gjithë.
2. E drejta e autorit mbrohet me ligj.
KREU V
OBJEKTIVAT SOCIALE
NENI 59
1. Shteti, brenda kompetencave kushtetuese dhe mjeteve që
disponon, si dhe në plotësim të nismës dhe të përgjegjësisë
private, synon:
a) punësimin në kushte të përshtatshme të të gjithë personave
të aftë për punë;
b) plotësimin e nevojave të shtetasve për strehim;
c) standardin më të lartë shëndetësor, fizik e mendor, të mundshëm;
ç) arsimimin dhe kualifikimin sipas aftësive të fëmijëve dhe
të të rinjve, si dhe të personave të pazënë me punë;
d) një mjedis të shëndetshëm dhe ekologjikisht të përshtatshëm
për brezat e sotëm dhe të ardhshëm;
dh) shfrytëzimin racional të pyjeve, ujërave, kullotave dhe
burimeve të tjera natyrore mbi bazën e parimit të zhvillimit të
qëndrueshëm;
e) përkujdesjen dhe ndihmën për të moshuarit, jetimët dhe
invalidët;
ë) zhvillimin e sportit dhe të veprimtarive ripërtëritëse;
f) riaftësimin shëndetësor, edukimin e specializuar dhe
integrimin në shoqëri të të paaftëve, si dhe përmirësimin në
vazhdimësi të kushteve të tyre të jetesës;
g) mbrojtjen e trashëgimisë kombëtare, kulturore dhe kujdesin
e veçantë për gjuhën shqipe.
2. Përmbushja e objektivave socialë nuk mund të kërkohet
drejtpërdrejt në gjykatë. Ligji përcakton kushtet dhe masën në
të cilat mund të kërkohet realizimi i këtyre objektivave.
KREU VI
AVOKATI I POPULLIT
NENI 60
1. Avokati i Popullit mbron të drejtat, liritë dhe interesat
e ligjshëm të individit nga veprimet ose mosveprimet e paligjshme
e të parregullta të organeve të administratës publike.
2. Avokati i Popullit është i pavarur në ushtrimin e detyrës
së tij.
3. Avokati i Popullit ka buxhet të veçantë, të cilin e
administron vetë. Ai e propozon buxhetin sipas ligjit.
NENI 61
1. Avokati i Popullit zgjidhet nga tri të pestat e të gjithë
anëtarëve të Kuvendit për një periudhë prej 5 vjetësh, me të
drejtë rizgjedhjeje.
2. Avokati i Popullit mund të jetë çdo shtetas shqiptar, me
arsim të lartë, me njohuri dhe veprimtari të njohura në fushën
e të drejtave të njeriut dhe të ligjit.
3. Avokati i Popullit gëzon imunitetin e gjyqtarit të Gjykatës
së Lartë.
4. Avokati i Popullit nuk mund të bëjë pjesë në asnjë parti
politike, nuk mund të kryejë veprimtari tjetër politike,
shtetërore ose profesionale dhe as të marrë pjesë në organizmat
drejtues të organizatave shoqërore, ekonomike dhe tregtare.
NENI 62
1. Avokati i Popullit mund të shkarkohet vetëm me kërkesë të
motivuar të jo më pak se një së tretës së deputetëve.
2. Në këtë rast Kuvendi vendos me tri të pestat e të gjithë
anëtarëve të tij.
NENI 63
1. Avokati i Popullit paraqet raport vjetor përpara Kuvendit.
2. Avokati i Popullit raporton përpara Kuvendit kur i kërkohet
prej këtij, si dhe mund t'i kërkojë Kuvendit të dëgjohet për
çështje që ai i çmon të rëndësishme.
3. Avokati i Popullit ka të drejtë të bëjë rekomandime dhe të
propozojë masa kur vëren shkelje të të drejtave dhe lirive të
njeriut nga administrata publike.
4. Organet dhe funksionarët publikë janë të detyruar t'i
paraqesin Avokatit të Popullit të gjitha dokumentet dhe
informacionet e kërkuara prej tij.
PJESA E TRETE
KUVENDI
KREU I
ZGJEDHJA DHE AFATI
NENI 64
1. Kuvendi përbëhet nga 140 deputetë. 100 deputetë zgjidhen
drejtpërdrejt në zona njëemërore me numër të përafërt
zgjedhësish. 40 deputetë zgjidhen nga listat shumemërore të
partive dhe/ose koalicioneve të partive sipas renditjes në to.
2. Numri i përgjithshëm i deputetëve të çdo partie dhe/ose
koalicioni partish përcaktohet në raport sa më të afërt me votat
e vlefshme të marra prej tyre në të gjithë vendin në raundin e
parë të zgjedhjeve.
3. Partitë që marrin më pak se 2.5 për qind dhe koalicionet e
partive që marrin më pak se 4 për qind të votave të vlefshme në
të gjithë vendin në raundin e parë të zgjedhjeve, nuk përfitojnë
nga listat shumemërore përkatëse.
NENI 65
1. Kuvendi zgjidhet për katër vjet.
2. Zgjedhjet për Kuvendin zhvillohen 60 deri në 30 ditë para
mbarimit të mandatit dhe jo më vonë se 45 ditë pas shpërndarjes
së tij.
3. Mandati i Kuvendit vazhdon deri në mbledhjen e parë të
Kuvendit të ri. Në këtë ndërkohë Kuvendi nuk mund të nxjerrë
ligje ose të marrë vendime, me përjashtim të rasteve të vendosjes
së masave të jashtëzakonshme.
NENI 66
Mandati i Kuvendit zgjatet vetëm në rast lufte dhe për aq kohë
sa vazhdon ajo. Kur Kuvendi është i shpërndarë, ai rithirret
vetiu.
NENI 67
1. Kuvendi i porsazgjedhur thirret në mbledhjen e parë nga
Presidenti i Republikës jo më vonë se 20 ditë nga përfundimi i
zgjedhjeve.
2. Në rast se Presidenti i Republikës nuk e ushtron këtë
kompetencë, Kuvendi duhet të mblidhet vetë brenda 10 ditëve nga
mbarimi i afatit të parashikuar në paragrafin 1 të këtij neni.
KREU II
DEPUTETET
NENI 68
1. Kandidatët për deputetë mund të paraqiten vetëm nga partitë
politike, nga koalicionet e partive, si dhe nga zgjedhësit.
2. Rregullat për caktimin e kandidatëve për deputetë, për
organizimin dhe zhvillimin e zgjedhjeve, si dhe përcaktimi i
zonave zgjedhore dhe kushtet e vlefshmërisë së zgjedhjeve
rregullohen nga ligji për zgjedhjet.
NENI 69
1. Nuk mund të kandidojnë e as të zgjidhen deputetë, pa hequr
dorë nga detyra:
a) gjyqtarët, prokurorët;
b) ushtarakët e shërbimit aktiv;
c) punonjësit e policisë dhe të sigurimit kombëtar;
ç) përfaqësuesit diplomatikë;
d) kryetarët e bashkive dhe të komunave, si dhe prefektët në
vendet ku kryejnë detyrat e tyre;
dh) kryetarët dhe anëtarët e komisioneve të zgjedhjeve;
e) Presidenti i Republikës dhe funksionarët e lartë të
administratës shtetërore të parashikuar nga ligji.
2. Mandati i fituar në kundërshtim me paragrafin 1 të këtij
neni është i pavlefshëm.
NENI 70
1. Deputetët përfaqësojnë popullin dhe nuk lidhen me asnjë
mandat detyrues.
2. Deputetët nuk mund të ushtrojnë njëkohësisht asnjë detyrë
tjetër shtetërore, përveç asaj të anëtarit të Këshillit të
Ministrave. Rastet e tjera të papajtueshmërisë caktohen me ligj.
3. Deputetët nuk mund të kryejnë asnjë veprimtari fitimprurëse
që buron nga pasuria e shtetit ose e pushtetit vendor dhe as të
fitojnë pasuri të këtyre.
4. Për çdo shkelje të paragrafit 3 të këtij neni, me mocion të
kryetarit të Kuvendit ose të një së dhjetës së anëtarëve të tij,
Kuvendi vendos për dërgimin e çështjes në Gjykatën Kushtetuese,
e cila konstaton papajtueshmërinë.
NENI 71
1. Mandati i deputetit fillon ditën që ai shpallet i zgjedhur
nga komisioni përkatës i zgjedhjeve.
2. Mandati i deputetit mbaron ose është i pavlefshëm, sipas
rastit:
a) kur ai nuk bën betimin;
b) kur heq dorë nga mandati;
c) kur vërtetohet një nga kushtet e pazgjedhshmërisë ose
papajtueshmërisë të parashikuara në nenet 69, 70 paragrafët 2 dhe
3;
ç) kur mbaron mandati i Kuvendit;
d) kur mungon pa arsye mbi 6 muaj rresht në Kuvend;
dh) kur dënohet me vendim gjyqësor të formës së prerë për
kryerjen e një krimi.
NENI 72
Para fillimit të ushtrimit të mandatit deputetët bëjnë betimin
në Kuvend.
NENI 73
1. Deputeti nuk mban përgjegjësi për mendimet e shprehura në
Kuvend dhe për votat e dhëna prej tij. Kjo dispozitë nuk
zbatohet në rastin e shpifjes.
2. Deputeti nuk mund të ndiqet penalisht pa autorizimin e
Kuvendit. Autorizimi kërkohet edhe në rastin kur ai do të
arrestohet.
3. Deputeti mund të ndalohet ose të arrestohet pa autorizim kur
kapet në kryerje e sipër ose menjëherë pas kryerjes së një krimi
të rëndë. Në këto raste, Prokurori i Përgjithshëm njofton
menjëherë Kuvendin, i cili, kur konstaton se nuk ka vend për
procedim, vendos për heqjen e masës.
4. Për rastet e parashikuara në paragrafët 2 dhe 3 të këtij
neni, Kuvendi vendos me votim të fshehtë.
KREU III
ORGANIZIMI DHE FUNKSIONIMI
NENI 74
1. Kuvendi i zhvillon punimet vjetore në dy sesione. Sesioni
i parë fillon të hënën e tretë të janarit dhe sesioni i dytë të
hënën e parë të shtatorit.
2. Kuvendi mblidhet në sesion të jashtëzakonshëm, kur kërkohet
nga Presidenti i Republikës, nga Kryeministri ose nga një e pesta
e të gjithë deputetëve.
3. Sesionet e jashtëzakonshme thirren nga Kryetari i Kuvendit
në bazë të një rendi dite të përcaktuar.
NENI 75
1. Kuvendi zgjedh dhe shkarkon Kryetarin e vet.
2. Kuvendi organizohet dhe funksionon sipas rregullores së
miratuar nga shumica e të gjithë anëtarëve.
NENI 76
1. Kryetari kryeson debatin, drejton punimet, siguron
respektimin e të drejtave të Kuvendit dhe të anëtarëve të tij,
si dhe përfaqëson Kuvendin në marrëdhëniet me të tjerët.
2. Nëpunësi më i lartë civil i Kuvendit është sekretari i
përgjithshëm.
3. Shërbimet e tjera të nevojshme për funksionimin e Kuvendit
kryhen nga nëpunës të tjerë, siç përcaktohet në rregulloren e
brendshme.
NENI 77
1. Kuvendi zgjedh nga gjiri i tij komisione të përhershme, si
dhe mund të caktojë komisione të posaçme.
2. Kuvendi ka të drejtë dhe, me kërkesë të një së katërtës së
të gjithë anëtarëve të tij, është i detyruar të caktojë komision
hetimi për të shqyrtuar një çështje të veçantë. Përfundimet e
tyre nuk janë detyruese për gjykatat, por mund t'i njoftohen
prokurorisë, e cila i vlerëson sipas procedurës ligjore.
3. Komisionet e hetimit veprojnë sipas procedurës së
parashikuar me ligj.
NENI 78
1. Kuvendi vendos me shumicën e votave, në prani të më shumë
se gjysmës së të gjithë anëtarëve të tij, përveç rasteve kur
Kushtetuta parashikon një shumicë të cilësuar.
2. Mbledhjet e deputetëve që mbahen pa u thirrur sipas
rregullores, nuk sjellin asnjë pasojë.
NENI 79
1. Mbledhjet e Kuvendit bëhen të hapura.
2. Me kërkesën e Presidentit të Republikës, të Kryeministrit
ose të një së pestës së deputetëve mbledhjet e Kuvendit mund të
bëhen të mbyllura, kur për këtë kanë votuar shumica e të gjithë
anëtarëve të tij.
NENI 80
1. Kryeministri dhe çdo anëtar tjetër i Këshillit të Ministrave
është i detyruar t'u përgjigjet interpelancave dhe pyetjeve të
deputetëve brenda tri javëve.
2. Anëtari i Këshillit të Ministrave ka të drejtë të marrë
pjesë në mbledhjet e Kuvendit ose të komisioneve të tij; atij i
jepet fjala sa herë që e kërkon.
3. Drejtuesit e institucioneve shtetërore, me kërkesë të
komisioneve parlamentare, japin shpjegime dhe informojnë për
çështje të ndryshme të veprimtarisë së tyre për sa e lejon ligji.
KREU IV
PROCESI LIGJVENES
NENI 81
1. Të drejtën për të propozuar ligje e ka Këshilli i
Ministrave, çdo deputet, si dhe 20 mijë zgjedhës.
2. Miratohen me tri të pestat e të gjithë anëtarëve të
Kuvendit:
a) ligjet për organizimin dhe funksionimin e institucioneve,
të parashikuara nga Kushtetuta;
b) ligji për shtetësinë;
c) ligji për zgjedhjet e përgjithshme dhe vendore;
ç) ligji për referendumet;
d) kodet;
dh) ligji për gjendjen e jashtëzakonshme;
e) ligji për statusin e funksionarëve publikë;
ë) ligji për amnistinë;
f) ligji për ndarjen administrative të Republikës.
NENI 82
1. Propozimi i ligjeve, kur është rasti, duhet të shoqërohet
kurdoherë me raportin që përligj shpenzimet financiare për
zbatimin e tij.
2. Asnjë projektligj joqeveritar që bën të nevojshme rritjen
e shpenzimeve të buxhetit të shtetit ose që pakëson të ardhurat,
nuk mund të miratohet pa marrë mendimin e Këshillit të
Ministrave, i cili duhet të shprehet brenda 30 ditëve nga data
e marrjes së projektligjit.
3. Në qoftë se Këshilli i Ministrave nuk shprehet brenda afatit
të mësipërm, projektligji kalon për shqyrtim sipas procedurës së
zakonshme.
NENI 83
1. Projektligji votohet tri herë: në parim, nen për nen dhe në
tërësi.
2. Kuvendi, me kërkesë të Këshillit të Ministrave ose të një
së pestës së të gjithë deputetëve, mund të shqyrtojë e të
miratojë një projektligj me procedurë të përshpejtuar, por jo më
parë se një javë nga fillimi i procedurës së shqyrtimit.
3. Procedura e përshpejtuar nuk lejohet për shqyrtimin e
projektligjeve të parashikuara në nenin 81 paragrafi 2, me
përjashtim të nënparagrafit dh.
NENI 84
1. Presidenti i Republikës shpall ligjin e miratuar brenda 20
ditëve nga paraqitja e tij.
2. Ligji quhet i shpallur, në qoftë se Presidenti i Republikës
nuk ushtron të drejtat e parashikuara në paragrafin 1 të këtij
neni dhe në paragrafin 1 të nenit 85.
3. Ligji hyn në fuqi me kalimin e jo më pak se 15 ditëve nga
botimi i tij në Fletoren Zyrtare.
4. Në rastet e masave të jashtëzakonshme, si dhe në rast nevoje
e urgjence, kur Kuvendi vendos me shumicën e të gjithë anëtarëve
dhe Presidenti i Republikës jep pëlqimin, ligji hyn në fuqi
menjëherë, vetëm pasi të jetë njoftuar publikisht. Ligji duhet
të botohet në numrin më të parë të Fletores Zyrtare.
NENI 85
1. Presidenti i Republikës ka të drejtë ta kthejë ligjin për
rishqyrtim vetëm një herë.
2. Dekreti i Presidentit për rishqyrtimin e një ligji e humbet
fuqinë, kur kundër tij votojnë shumica e të gjithë anëtarëve të
Kuvendit.
PJESA E KATERT
PRESIDENTI I REPUBLIKES
NENI 86
1. Presidenti i Republikës është Kryetar i Shtetit dhe
përfaqëson unitetin e popullit.
2. President mund të zgjidhet vetëm shtetasi shqiptar që nga
lindja, me qëndrim jo më pak se 10 vjetët e fundit në Shqipëri
dhe që ka mbushur moshën 40 vjeç.
NENI 87
1. Kandidati për President i propozohet Kuvendit nga një grup
prej jo më pak se 20 deputetësh. Një deputet nuk lejohet të
marrë pjesë në më shumë se një grup propozues.
2. Presidenti i Republikës zgjidhet me votim të fshehtë dhe pa
debat nga Kuvendi me një shumicë prej tri të pestave të të gjithë
anëtarëve të tij.
3. Kur në votimin e parë nuk arrihet kjo shumicë, brenda 7
ditëve nga kryerja e votimit të parë bëhet një votim i dytë.
4. Në rast se edhe në votimin e dytë nuk arrihet kjo shumicë,
brenda 7 ditëve bëhet një votim i tretë.
5. Kur ka më shumë se dy kandidatë dhe asnjëri prej tyre nuk
ka marrë shumicën e kërkuar, brenda 7 ditëve bëhet një votim i
katërt ndërmjet dy kandidatëve që kanë marrë numrin më të madh
të votave.
6. Në rast se edhe në votimin e katërt asnjëri prej dy
kandidatëve nuk ka marrë shumicën e kërkuar, bëhet një votim i
pestë.
7. Në rast se edhe pas votimit të pestë asnjëri prej dy
kandidatëve nuk ka marrë shumicën e kërkuar, Kuvendi shpërndahet
dhe brenda 60 ditëve bëhen zgjedhjet e reja të përgjithshme.
8. Kuvendi i ri zgjedh Presidentin sipas procedurës së
parashikuar nga paragrafët 1 deri në 7 të këtij neni. Në rast
se edhe Kuvendi i ri nuk e zgjedh Presidentin, ai shpërndahet dhe
brenda 60 ditëve bëhen zgjedhje të reja të përgjithshme.
9. Kuvendi pasardhës zgjedh Presidentin e Republikës me
shumicën e të gjithë anëtarëve të tij.
NENI 88
1. Presidenti i Republikës, në çdo rast, zgjidhet për 5 vjet,
me të drejtë rizgjedhjeje vetëm një herë.
2. Procedura për zgjedhjen e Presidentit fillon jo më vonë se
30 ditë para mbarimit të mandatit presidencial paraardhës.
3. Presidenti fillon në detyrë pasi bën betimin para Kuvendit,
por jo më parë se të ketë mbaruar mandati i Presidentit që
largohet. Presidenti bën këtë betim:
"Betohem se do t'i bindem Kushtetutës dhe ligjeve të vendit, do
të respektoj të drejtat dhe liritë e shtetasve, do të mbroj
pavarësinë e Republikës së Shqipërisë dhe do t'i shërbej
interesit të përgjithshëm dhe përparimit të Popullit Shqiptar."
Presidenti mund të shtojë edhe: "Zoti më ndihmoftë!"
4. Presidenti që jep dorëheqjen para mbarimit të mandatit të
vet, nuk mund të kandidojë në zgjedhjen presidenciale që bëhet
pas dorëheqjes së tij.
NENI 89
Presidenti i Republikës nuk mund të mbajë asnjë detyrë tjetër
publike, nuk mund të jetë anëtar partie dhe as të kryejë
veprimtari tjetër private.
NENI 90
1. Presidenti i Republikës nuk ka përgjegjësi për aktet e
kryera në ushtrim të detyrës së tij.
2. Presidenti i Republikës mund të shkarkohet për shkelje të
rëndë të Kushtetutës dhe për kryerjen e një krimi të rëndë.
Propozimi për shkarkimin e Presidentit në këto raste mund të
bëhet nga jo më pak se një e katërta e anëtarëve të Kuvendit dhe
duhet të mbështetet nga jo më pak se dy të tretat e të gjithë
anëtarëve të tij.
3. Vendimi i Kuvendit i dërgohet Gjykatës Kushtetuese, e cila,
kur vërteton fajësinë e Presidentit të Republikës, deklaron
shkarkimin e tij nga detyra.
NENI 91
1. Kur Presidenti i Republikës është në pamundësi të përkohshme
për të ushtruar funksionet e tij ose kur vendi i tij mbetet
vakant, Kryetari i Kuvendit zë vendin dhe ushtron kompetencat e
tij.
2. Në rast se Presidenti nuk mund të ushtrojë detyrën për më
shumë se 60 ditë, Kuvendi, me dy të tretat e të gjithë anëtarëve,
vendos dërgimin e çështjes në Gjykatën Kushtetuese, e cila
vërteton përfundimisht faktin e pamundësisë. Në rast të
vërtetimit të pamundësisë, vendi i Presidentit mbetet vakant dhe
zgjedhja e Presidentit të ri fillon brenda 10 ditëve nga dita e
vërtetimit të pamundësisë.
NENI 92
Presidenti ushtron edhe këto kompetenca:
a) i drejton mesazhe Kuvendit;
b) ushtron të drejtën e faljes sipas ligjit;
c) jep shtetësinë shqiptare dhe lejon lënien e saj sipas
ligjit;
ç) jep dekorata e tituj nderi sipas ligjit;
d) jep gradat më të larta ushtarake sipas ligjit;
dh) me propozim të Kryeministrit, emëron dhe liron përfaqësuesit
e plotfuqishëm të Republikës së Shqipërisë në shtetet e tjera dhe
në organizatat ndërkombëtare;
e) pranon letrat kredenciale dhe tërheqjen e përfaqësuesve
diplomatikë të shteteve të tjera dhe të organizatave
ndërkombëtare të akredituara në Republikën e Shqipërisë;
ë) lidh marrëveshje ndërkombëtare sipas ligjit;
f) me propozim të Kryeministrit, emëron drejtorin e shërbimit
informativ të shtetit;
g) emëron Kryetarin e Akademisë së Shkencave dhe rektorët e
universiteteve sipas ligjit;
gj) cakton datën e zgjedhjeve për Kuvendin, për organet e
pushtetit vendor dhe për zhvillimin e referendumeve;
h) kërkon mendim dhe të dhëna me shkrim nga drejtuesit e
institucioneve shtetërore për çështje që kanë të bëjnë me detyrat e tyre.
NENI 93
Presidenti i Republikës, në zbatim të kompetencave të tij, nxjerr dekrete.
NENI 94
Presidenti i Republikës nuk mund të ushtrojë kompetenca të tjera
përveç atyre që i njihen shprehimisht me Kushtetutë dhe që i
jepen me ligje të nxjerra në pajtim me të.
PJESA E PESTE
KESHILLI I MINISTRAVE
NENI 95
1. Këshilli i Ministrave përbëhet nga Kryeministri,
zëvendëskryeministri dhe ministrat.
2. Këshilli i Ministrave ushtron çdo funksion shtetëror, i cili
nuk u është dhënë organeve të pushteteve të tjera shtetërore ose
të qeverisjes vendore.
NENI 96
1. Presidenti i Republikës, në fillim të legjislaturës, si dhe
kur vendi i Kryeministrit mbetet vakant, emëron Kryeministrin me
propozim të partisë ose koalicionit të partive, që ka shumicën
e vendeve në Kuvend.
2 .Në qoftë se Kryeministri i emëruar nuk miratohet nga Kuvendi,
Presidenti emëron një Kryeministër të ri brenda 10 ditëve.
3. Në qoftë se edhe Kryeministri i emëruar rishtas nuk miratohet
nga Kuvendi, brenda 10 ditëve Kuvendi zgjedh një Kryeministër
tjetër. Në këtë rast Presidenti emëron Kryeministrin e ri.
4. Kur Kuvendi nuk arrin të zgjedhë Kryeministrin e ri,
Presidenti i Republikës shpërndan Kuvendin.
NENI 97
Kryeministri i emëruar sipas nenit 96, nenit 104 ose 105, i
paraqet për miratim Kuvendit, brenda 10 ditëve, programin politik
të Këshillit të Ministrave së bashku me përbërjen e tij.
NENI 98
1. Ministri emërohet dhe shkarkohet nga Presidenti i
Republikës, me propozim të Kryeministrit, brenda 7 ditëve.
2. Dekreti shqyrtohet brenda 10 ditëve nga Kuvendi.
NENI 99
Para fillimit të detyrës, Kryeministri, zëvendëskryeministri dhe
ministrat betohen para Presidentit të Republikës.
NENI 100
1. Këshilli i Ministrave përcakton drejtimet kryesore të
politikës së përgjithshme shtetërore.
2. Këshilli i Ministrave merr vendime me propozim të
Kryeministrit ose të ministrit përkatës.
3. Mbledhjet e Këshillit të Ministrave bëhen të mbyllura.
4. Aktet e Këshillit të Ministrave janë të vlefshme, kur
nënshkruhen nga Kryeministri dhe ministri propozues.
5. Këshilli i Ministrave nxjerr vendime dhe udhëzime.
NENI 101
Këshilli i Ministrave, në rast nevoje dhe urgjence, nën
përgjegjësinë e tij, mund të nxjerrë akte normative që kanë
fuqinë e ligjit, për marrjen e masave të përkohshme. Këto akte
normative i dërgohen menjëherë Kuvendit, i cili mblidhet brenda
5 ditëve nëse nuk është i mbledhur. Këto akte humbasin fuqinë
që nga fillimi, në qoftë se nuk miratohen nga Kuvendi brenda 45
ditëve.
NENI 102
1. Kryeministri:
a) përfaqëson Këshillin e Ministrave dhe kryeson mbledhjet e
tij;
b) koncepton dhe paraqet drejtimet kryesore të politikës së
përgjithshme shtetërore dhe përgjigjet për to;
c) siguron zbatimin e legjislacionit dhe të politikave të
miratuara nga Këshilli i Ministrave;
ç) bashkërendon dhe kontrollon punën e anëtarëve të Këshillit
të Ministrave dhe të institucioneve të tjera të administratës
qendrore të shtetit;
d) kryen detyra të tjera të parashikuara në Kushtetutë e në
ligje.
2. Kryeministri zgjidh mosmarrëveshjet ndërmjet ministrave.
3. Kryeministri, në zbatim të kompetencave të tij, nxjerr
urdhra.
4. Ministri, brenda drejtimeve kryesore të politikës së
përgjithshme shtetërore, drejton nën përgjegjësinë e tij
veprimtarinë që ka në kompetencë. Ministri, në zbatim të
kompetencave të tij, nxjerr urdhra dhe udhëzime.
NENI 103
1. Ministër mund të caktohet kushdo që ka cilësitë për deputet.
2. Ministri nuk mund të ushtrojë asnjë veprimtari tjetër
shtetërore dhe as të jetë drejtues ose anëtar i organeve të
shoqërive fitimprurëse.
3. Anëtarët e Këshillit të Ministrave gëzojnë imunitetin e deputetit.
NENI 104
1. Në rast se mocioni i besimit i paraqitur nga Kryeministri
refuzohet nga shumica e të gjithë anëtarëve të Kuvendit, Kuvendi,
brenda 15 ditëve, zgjedh një Kryeministër tjetër. Në këtë rast
Presidenti emëron Kryeministrin e ri.
2. Kur Kuvendi nuk arrin të zgjedhë Kryeministrin e ri,
Presidenti i Republikës shpërndan Kuvendin.
3. Votimi i mocionit nuk mund të bëhet pa kaluar 3 ditë nga
paraqitja e tij.
NENI 105
1. Në rast se mocioni i mosbesimit i paraqitur nga një e pesta
e deputetëve miratohet nga shumica e të gjithë anëtarëve të
Kuvendit, Kuvendi, brenda 15 ditëve, zgjedh një Kryeministër
tjetër. Në këtë rast Presidenti emëron Kryeministrin e ri.
2. Kur Kuvendi nuk arrin të zgjedhë Kryeministrin e ri,
Presidenti i Republikës shpërndan Kuvendin.
3. Votimi i mocionit nuk mund të bëhet pa kaluar 3 ditë nga
paraqitja e tij.
NENI 106
Kryeministri dhe ministrat janë të detyruar të qëndrojnë në
detyrë deri në formimin e Këshillit të Ministrave pasardhës.
NENI 107
1. Nëpunësit publikë zbatojnë ligjin dhe janë në shërbim të
popullit.
2. Nëpunësit në administratën publike caktohen me konkurs, me
përjashtim të rasteve të parashikuara nga ligji.
3. Garancitë e qëndrimit në detyrë dhe trajtimi ligjor i
nëpunësve publikë rregullohen me ligj.
PJESA E GJASHTE
QEVERISJA VENDORE
NENI 108
1. Njësitë e qeverisjes vendore janë komunat ose bashkitë dhe
qarqet. Njësi të tjera të qeverisjes vendore rregullohen me ligj.
2. Ndarjet administrative-territoriale të njësive të qeverisjes
vendore caktohen me ligj mbi bazën e nevojave e të interesave
të përbashkët ekonomikë dhe të traditës historike. Kufijtë e tyre
nuk mund të ndryshohen pa u marrë me parë mendimi i popullsisë
që banon në to.
3. Komuna dhe bashkia janë njësi bazë të qeverisjes vendore.
Ato kryejnë të gjitha detyrat vetëqeverisese, me përjashtim të
atyre që me ligj u jepen njësive të tjera të qeverisjes vendore.
4. Vetëqeverisja në njësitë vendore ushtrohet nëpërmjet
organeve të tyre përfaqësuese dhe referendumeve vendore. Parimet
dhe procedurat për zhvillimin e referendumit vendor parashikohen
me ligj në përputhje edhe me nenin 151 paragrafi 2.
NENI 109
1. Organet përfaqësuese të njësive bazë të qeverisjes vendore
janë këshillat, të cilët zgjidhen çdo tre vjet me zgjedhje të
përgjithshme, të drejtpërdrejta dhe me votim të fshehtë.
2. Organi ekzekutiv i bashkisë ose i komunës është kryetari,
i cili zgjidhet drejtpërdrejt nga populli në mënyrën e
parashikuar në paragrafin 1 të këtij neni.
3. Të drejtën e zgjedhjes në këshillat vendorë dhe si kryetar
bashkie ose komune e kanë vetëm shtetasit që janë me banim të
përhershëm në territorin e njësisë vendore përkatëse.
4. Organet e njësive të qeverisjes vendore kanë të drejtë të
formojnë bashkime dhe institucione të përbashkëta me
njëri-tjetrin për përfaqësimin e interesave të tyre, të
bashkëpunojnë me njësitë vendore të vendeve të tjera, si dhe të
përfaqësohen në organizatat ndërkombëtare të pushteteve vendore.
NENI 110
1. Qarku përbëhet nga disa njësi bazë të qeverisjes vendore
me lidhje tradicionale, ekonomike e sociale dhe të interesave të
përbashkët.
2. Qarku është njësia ku ndërtohen e zbatohen politikat
rajonale dhe ku ato harmonizohen me politikën shtetërore.
3. Organi përfaqësues i qarkut është këshilli i qarkut.
Bashkitë dhe komunat delegojnë anëtarë në këshillin e qarkut në
përpjesëtim me popullsinë e tyre, por për çdo rast të paktën një
anëtar. Kryetarët e komunave dhe të bashkive janë kurdoherë
anëtarë të këshillit të qarkut. Anëtarët e tjerë të tij zgjidhen
me lista përpjesëtimore ndër këshilltarët bashkiakë ose komunalë
nga këshillat përkatës.
4. Këshilli i qarkut ka të drejtë të nxjerrë urdhëresa dhe
vendime me fuqi detyruese të përgjithshme për qarkun.
NENI 111
1. Njësitë e qeverisjes vendore janë persona juridikë.
2. Njësitë e qeverisjes vendore kanë buxhet të pavarur, i cili
krijohet në mënyrën e parashikuar me ligj.
NENI 112
1. Njësive të qeverisjes vendore mund t'u delegohen me ligj
kompetenca të administratës shtetërore. Shpenzimet që kryhen për
ushtrimin e delegimit, përballohen nga shteti.
2. Organeve të qeverisjes vendore mund t'u vihen detyrime vetëm
në përputhje me ligjin ose sipas marrëveshjeve që ato lidhin.
Shpenzimet që lidhen me detyrimet që u vihen me ligj organeve të
qeverisjes vendore përballohen nga buxheti i shtetit.
NENI 113
1. Këshillat komunalë, bashkiakë dhe të qarkut:
a) rregullojnë dhe administrojnë në mënyrë të pavarur çështjet
vendore brenda juridiksionit të tyre;
b) ushtrojnë të drejtat e pronës, administrojnë në mënyrë të
pavarur të ardhurat e krijuara, si dhe kanë të drejtë të
ushtrojnë veprimtari ekonomike;
c) kanë të drejtë të mbledhin dhe të shpenzojnë të ardhurat që
janë të domosdoshme për ushtrimin e funksioneve të tyre;
ç) kanë të drejtë të vendosin, në përputhje me ligjin, taksa
vendore, si dhe nivelin e tyre;
d) caktojnë rregullat për organizimin dhe funksionimin e tyre
në pajtim me ligjin;
dh) krijojnë simbolet e qeverisjes vendore, si dhe titujt vendorë
të nderit;
e) ndërmarrin nisma për çështje vendore përpara organeve të
caktuara me ligj.
2. Organet e njësive të qeverisjes vendore nxjerrin urdhëresa,
vendime dhe urdhra.
3. Të drejtat për vetëqeverisje të njësive të qeverisjes
vendore mbrohen në gjykatë.
NENI 114
Këshilli i Ministrave cakton prefektin si përfaqësues të tij në
çdo qark. Kompetencat e prefektit caktohen me ligj.
NENI 115
1. Organi i zgjedhur drejtpërdrejt i njësisë qeverisëse vendore
mund të shpërndahet ose të shkarkohet nga Këshilli i Ministrave
për shkelje të rënda të Kushtetutës ose të ligjeve.
2. Organi i shpërndarë ose i shkarkuar mund të ankohet në
Gjykatën Kushtetuese brenda 15 ditëve, dhe në këtë rast vendimi
i Këshillit të Ministrave pezullohet.
3. Në rastin e mosushtrimit të së drejtës së ankimit brenda 15
ditëve, ose në rastin e lënies në fuqi të vendimit të Këshillit
të Ministrave nga Gjykata Kushtetuese, Presidenti i Republikës
cakton datën e zgjedhjeve në njësinë vendore përkatëse.
PJESA E SHTATE
AKTET NORMATIVE DHE MARREVESHJET NDERTKOMBETARE
KREU I
AKTET NORMATIVE
NENI 116
1. Aktet normative që kanë fuqi në të gjithë territorin e
Republikës së Shqipërisë janë:
a) Kushtetuta;
b) marrëveshjet ndërkombëtare të ratifikuara;
c) ligjet;
ç) aktet normative të Këshillit të Ministrave.
2. Aktet që nxirren nga organet e pushtetit vendor kanë fuqi
vetëm brenda juridiksionit territorial që ushtrojnë këto organe.
3. Aktet normative të ministrave dhe të organeve drejtuese të
institucioneve të tjera qendrore kanë fuqi në të gjithë
territorin e Republikës së Shqipërisë brenda sferës së
juridiksionit të tyre.
NENI 117
1. Ligjet, aktet normative të Këshillit të Ministrave, të
ministrave, të institucioneve të tjera qendrore marrin fuqi
juridike vetëm pasi botohen në Fletoren Zyrtare.
2. Shpallja dhe botimi i akteve të tjera normative bëhet sipas
mënyrës së parashikuar me ligj.
3. Marrëveshjet ndërkombëtare që ratifikohen me ligj, shpallen
dhe botohen sipas procedurave që parashikohen për ligjet.
Shpallja dhe botimi i marrëveshjeve të tjera ndërkombëtare bëhet
sipas ligjit.
NENI 118
1. Aktet nënligjore nxirren në bazë dhe për zbatim të ligjeve
nga organet e parashikuara në Kushtetutë.
2. Ligji duhet të autorizojë nxjerrjen e akteve nënligjore, të
përcaktojë organin kompetent, çështjet që duhen rregulluar, si
dhe parimet në bazë të të cilave nxirren këto akte.
3. Organi i autorizuar me ligj për të nxjerrë akte nënligjore,
siç specifikohet në paragrafin 2 të këtij neni, nuk mund t'ia
delegojë kompetencën e tij një organi tjetër.
NENI 119
1. Rregulloret e Këshillit të Ministrave, të ministrive e të
institucioneve të tjera qendrore, si dhe urdhrat e Kryeministrit,
të ministrave e të drejtuesve të institucioneve qendrore kanë
karakter të brendshëm dhe janë të detyrueshme vetëm për njësitë
administrative që varen prej tyre.
2. Këto akte nxirren në bazë të ligjit dhe nuk mund të
shërbejnë si bazë për të marrë vendime në lidhje me individët dhe
subjektet e tjera.
3. Rregulloret dhe urdhrat nxirren në bazë dhe për zbatim të
akteve që kanë fuqi juridike të përgjithshme.
NENI 120
Parimet dhe procedurat për nxjerrjen e akteve juridike vendore
parashikohen me ligj.
KREU II
MARREVESHGJET NDERKOMBETARE
NENI 121
1. Ratifikimi dhe denoncimi i marrëveshjeve ndërkombëtare nga
Republika e Shqipërisë bëhet me ligj në rastet kur ato kanë të
bëjnë me:
a) territorin, paqen, aleancat, çështjet politike dhe
ushtarake;
b) të drejtat dhe liritë e njeriut, si edhe detyrimet e
shtetasve, siç parashikohen në Kushtetutë;
c) anëtarësimin e Republikës së Shqipërisë në organizatat
ndërkombëtare;
ç) marrjen përsipër të detyrimeve financiare nga Republika e
Shqipërisë;
d) miratimin, ndryshimin, plotësimin ose shfuqizimin e ligjeve.
2. Kuvendi, me shumicën e të gjithë anëtarëve, mund të
ratifikojë edhe marrëveshje të tjera ndërkombëtare që nuk
parashikohen në paragrafin 1 të këtij neni.
3. Kryeministri e njofton Kuvendin sa herë që Këshilli i
Ministrave nënshkruan një marrëveshje ndërkombëtare që nuk
ratifikohet me ligj.
4. Parimet dhe procedurat për ratifikimin dhe denoncimin e
marrëveshjeve ndërkombëtare parashikohen me ligj.
NENI 122
1. Çdo marrëveshje ndërkombëtare e ratifikuar përbën pjesë të
sistemit të brendshëm juridik pasi botohet në Fletoren Zyrtare
të Republikës së Shqipërisë. Ajo zbatohet në mënyrë të
drejtpërdrejtë, përveç rasteve kur nuk është e vetëzbatueshme dhe
zbatimi i saj kërkon nxjerrjen e një ligji. Ndryshimi, plotësimi
dhe shfuqizimi i ligjeve të miratuara me shumicën e të gjithë
anëtarëve të Kuvendit për efekt të ratifikimit të marrëveshjeve
ndërkombëtare bëhet me të njëjtën shumicë.
2. Një marrëveshje ndërkombëtare e ratifikuar me ligj ka epërsi
mbi ligjet e vendit që nuk pajtohen me të.
3. Normat e nxjerra prej një organizate ndërkombëtare kanë
epërsi, në rast konflikti, mbi të drejtën e vendit, kur në
marrëveshjen e ratifikuar nga Republika e Shqipërisë për
pjesëmarrjen në atë organizatë, parashikohet shprehimisht zbatimi
i drejtpërdrejtë i normave të nxjerra prej asaj.
NENI 123
1. Republika e Shqipërisë, në bazë të marrëveshjeve
ndërkombëtare, u delegon organizatave ndërkombëtare kompetenca
shtetërore për çështje të caktuara.
2. Ligji me të cilin ratifikohet një marrëveshje ndërkombëtare,
siç parashikohet në paragrafin 1 të këtij neni, miratohet me
shumicën e të gjithë anëtarëve të Kuvendit.
3. Kuvendi mund të vendosë që ratifikimi i një marrëveshjeje
të tillë të bëhet me referendum.
PJESA E TETE
GJYKATA KUSHTETUESE
NENI 124
1. Gjykata Kushtetuese garanton respektimin e Kushtetutës dhe
bën interpretimin përfundimtar të saj.
2. Gjykata Kushtetuese i nënshtrohet vetëm Kushtetutës.
NENI 125
1. Gjykata Kushtetuese përbëhet nga 9 anëtarë, të cilët
emërohen nga Presidenti i Republikës me pëlqimin e Kuvendit.
2. Gjyqtarët emërohen për 9 vjet, pa të drejtë riemërimi, nga
radhët e juristëve me kualifikim të lartë dhe me përvojë pune jo
më pak se 15 vjet në profesion.
3. Përbërja e Gjykatës Kushtetuese përtërihet çdo tre vjet në
një të tretën e saj sipas procedurës së caktuar me ligj.
4. Kryetari i Gjykatës Kushtetuese emërohet nga radhët e
anëtarëve të saj nga Presidenti i Republikës, me pëlqimin e
Kuvendit, për një periudhë prej 3 vjetësh.
5. Gjyqtari i Gjykatës Kushtetuese vazhdon në detyrë deri në
emërimin e pasardhësit të tij.
NENI 126
Gjyqtari i Gjykatës Kushtetuese nuk mund të ndiqet penalisht
pa pëlqimin e Gjykatës Kushtetuese. Gjyqtari i Gjykatës
Kushtetuese mund të ndalohet ose të arrestohet vetëm në qoftë se
kapet në kryerje e sipër të një krimi ose menjëherë pas kryerjes
së tij. Organi kompetent njofton menjëherë Gjykatën Kushtetuese.
Kur Gjykata Kushtetuese nuk jep pëlqimin brenda 24 orëve për
dërgimin në gjykatë të gjyqtarit të arrestuar, organi kompetent
është i detyruar ta lirojë atë.
NENI 127
1. Mandati i gjyqtarit të Gjykatës Kushtetuese mbaron kur:
a) dënohet me vendim të formës së prerë për kryerjen e një
krimi;
b) nuk paraqitet pa arsye në detyrë për më shumë se 6 muaj;
c) mbush moshën 70 vjeç;
ç) jep dorëheqjen;
d) me vendim gjyqësor të formës së prerë deklarohet i paaftë
për të vepruar.
2. Mbarimi i mandatit të gjyqtarit deklarohet me vendim të
Gjykatës Kushtetuese.
3. Në rast se vendi i gjyqtarit mbetet vakant, Presidenti i
Republikës emëron, me pëlqimin e Kuvendit, një gjyqtar të ri, i
cili qëndron në detyrë deri në përfundimin e mandatit të
gjyqtarit të larguar.
NENI 128
Gjyqtari i Gjykatës Kushtetuese mund të shkarkohet nga
Kuvendi me dy të tretat e të gjithë anëtarëve të tij për shkelje
të Kushtetutës, për kryerjen e një krimi, për paaftësi mendore
a fizike, për akte e sjellje që diskreditojnë rëndë pozitën dhe
figurën e gjyqtarit. Vendimi i Kuvendit shqyrtohet nga Gjykata
Kushtetuese, e cila, kur vërteton se ekziston një nga shkaqet e
mësipërme, deklaron shkarkimin nga detyra të anëtarit të Gjykatës Kushtetuese.
NENI 129
Gjyqtari i Gjykatës Kushtetuese fillon detyrën pasi bën betimin
para Presidentit të Republikës.
NENI 130
Qenia gjyqtar i Gjykatës Kushtetuese nuk pajtohet me asnjë
veprimtari tjetër shtetërore, politike ose private.
NENI 131
Gjykata Kushtetuese vendos për:
a) pajtueshmërinë e ligjit me Kushtetutën ose me marrëveshjet
ndërkombëtare, siç parashikohet në nenin 122;
b) pajtueshmërinë e marrëveshjeve ndërkombëtare me Kushtetutën
para ratifikimit të tyre;
c) pajtueshmërinë e akteve normative të organeve qendrore dhe
vendore me Kushtetutën dhe me marrëveshjet ndërkombëtare;
ç) mosmarrëveshjet e kompetencës ndërmjet pushteteve, si dhe
ndërmjet pushtetit qendror dhe qeverisjes vendore;
d) kushtetutshmërinë e partive dhe të organizatave të tjera
politike, si dhe të veprimtarisë së tyre, sipas nenit 9 të kësaj
Kushtetute;
dh) shkarkimin nga detyra të Presidentit të Republikës dhe
vërtetimin e pamundësisë së ushtrimit të funksioneve të tij;
e) çështjet që lidhen me zgjedhshmërinë dhe papajtueshmëritë
në ushtrimin e funksioneve të Presidentit të Republikës dhe të
deputetëve, si dhe me verifikimin e zgjedhjes së tyre;
ë) kushtetutshmërinë e referendumit dhe verifikimin e
rezultateve të tij;
f) gjykimin përfundimtar të ankesave të individëve për shkeljen
e të drejtave të tyre kushtetuese për një proces të rregullt
ligjor, pasi të jenë shteruar të gjitha mjetet juridike për
mbrojtjen e këtyre të drejtave.
NENI 132
1. Vendimet e Gjykatës Kushtetuese kanë fuqi detyruese të
përgjithshme dhe janë përfundimtare. Gjykata Kushtetuese ka vetëm
të drejtën e shfuqizimit të akteve që shqyrton.
2. Vendimet e Gjykatës Kushtetuese hyjnë në fuqi ditën e
botimit në Fletoren Zyrtare. Gjykata Kushtetuese mund të vendosë
që ligji ose akti tjetër normativ të shfuqizohet në një datë
tjetër. Mendimi i pakicës botohet bashkë me vendimin.
NENI 133
1. Pranimi i ankesave për gjykim vendoset nga një numër
gjyqtarësh, siç përcaktohet me ligj.
2. Gjykata Kushtetuese vendos me shumicën e të gjithë anëtarëve
të saj.
NENI 134
1. Gjykata Kushtetuese vihet në lëvizje vetëm me kërkesë të:
a) Presidentit të Republikës;
b) Kryeministrit;
c) jo më pak se një së pestës së deputetëve;
ç) Kryetarit të Kontrollit të Lartë të Shtetit;
d) çdo gjykate sipas rastit të nenit 145 pika 2 të kësaj
Kushtetute;
dh) Avokatit të Popullit;
e) organeve të qeverisjes vendore;
ë) organeve të bashkësive fetare;
f) partive politike dhe organizatave të tjera;
g) individëve.
2. Subjektet e parashikuara nga nënparagrafët dh, e, ë, f dhe
g të paragrafit 1 të këtij neni mund të bëjnë kërkesë vetëm për
çështje që lidhen me interesat e tyre.
PJESA E NENTE
GJYKATAT
NENI 135
1. Pushteti gjyqësor ushtrohet nga Gjykata e Lartë, si dhe nga
gjykatat e apelit e gjykatat e shkallës së parë, të cilat
krijohen me ligj.
2. Kuvendi mund të krijojë me ligj gjykata për fusha të
veçanta, por në asnjë rast gjykata të jashtëzakonshme.
NENI 136
1. Anëtarët e Gjykatës së Lartë emërohen nga Presidenti i
Republikës me pëlqimin e Kuvendit.
2. Njëri nga anëtarët emërohet Kryetar sipas procedurës së
parashikuar në paragrafin 1 të këtij neni.
3. Kryetari dhe anëtarët e Gjykatës së Lartë qëndrojnë në
detyrë për 9 vjet pa të drejtë riemërimi.
4. Gjyqtarët e tjerë emërohen nga Presidenti i Republikës me
propozim të Këshillit të Lartë të Drejtësisë.
5. Gjyqtarë mund të jenë vetëm shtetasit me arsim të lartë
juridik. Kushtet dhe procedura e zgjedhjes caktohen me ligj.
NENI 137
1. Gjyqtari i Gjykatës së Lartë mund të ndiqet penalisht vetëm
me miratimin e Kuvendit.
2. Gjyqtari i Gjykatës së Lartë mund të ndalohet ose të
arrestohet vetëm në qoftë se kapet në kryerje e sipër të një
krimi ose menjëherë pas kryerjes së tij. Organi kompetent njofton
menjëherë Gjykatën Kushtetuese. Kur Gjykata Kushtetuese nuk jep
pëlqimin brenda 24 orëve për dërgimin në gjykatë të gjyqtarit të
arrestuar, organi kompetent është i detyruar ta lirojë atë.
3. Gjyqtarët e tjerë mund të ndiqen penalisht vetëm me miratim
të Këshillit të Lartë të Drejtësisë.
4. Gjyqtari mund të ndalohet ose të arrestohet vetëm në qoftë
se kapet në kryerje e sipër të një krimi ose menjëherë pas
kryerjes së tij. Organi kompetent njofton menjëherë Këshillin e
Lartë të Drejtësisë. Në qoftë se Këshilli i Lartë i Drejtësisë
nuk jep pëlqimin brenda 24 orëve për dërgimin në gjykatë të
gjyqtarit të arrestuar, organi kompetent është i detyruar ta lirojë atë.
NENI 138
Koha e qëndrimit të gjyqtarëve në detyrë nuk mund të kufizohet;
paga dhe përfitimet e tjera të tyre nuk mund të ulen.
NENI 139
1. Mandati i gjyqtarit të Gjykatës së Lartë mbaron kur:
a) dënohet me vendim gjyqësor të formës së prerë për kryerjen
e një krimi;
b) nuk paraqitet në detyrë pa arsye për më shumë se 6 muaj;
c) mbush moshën 65 vjeç;
ç) jep dorëheqjen;
d) deklarohet i paaftë për të vepruar me vendim gjyqësor të
formës së prerë.
2. Mbarimi i mandatit të gjyqtarit deklarohet me vendim të
Gjykatës së Lartë.
NENI 140
Gjyqtari i Gjykatës së Lartë mund të shkarkohet nga Kuvendi me
dy të tretat e të gjithë anëtarëve të tij për shkelje të
Kushtetutës, për kryerjen e një krimi, për paaftësi mendore a
fizike dhe për akte e sjellje që diskreditojnë rëndë pozitën dhe
figurën e gjyqtarit. Vendimi i Kuvendit shqyrtohet nga Gjykata
Kushtetuese, e cila, kur vërteton se ekziston një nga shkaqet e
mësipërme, deklaron shkarkimin e tij nga detyra.
NENI 141
1. Gjykata e Lartë ka juridiksion fillestar dhe rishikues. Ajo
ka juridiksion fillestar kur gjykon akuzat penale kundër
Presidentit të Republikës, Kryetarit dhe anëtarëve të Këshillit
të Ministrave, deputetëve, gjyqtarëve të Gjykatës së Lartë dhe
gjyqtarëve të Gjykatës Kushtetuese.
2. Për njësimin ose ndryshimin e praktikës gjyqësore, Gjykata
e Lartë ka të drejtë të tërheqë për shqyrtim në kolegjet e
bashkuara çështje të caktuara gjyqësore.
NENI 142
1. Vendimet gjyqësore duhet të jenë të arsyetuara.
2. Gjykata e Lartë duhet t'i botojë vendimet e saj, si dhe
mendimet e pakicës.
3. Organet e shtetit janë të detyruara të ekzekutojnë vendimet
gjyqësore.
NENI 143
Qenia gjyqtar nuk pajtohet me asnjë veprimtari tjetër shtetërore,
politike ose private.
NENI 144
Gjykatat kanë buxhet të veçantë, të cilin e administrojnë vetë.
Ato e propozojnë buxhetin e tyre sipas ligjit.
NENI 145
1. Gjyqtarët janë të pavarur dhe u nënshtrohen vetëm
Kushtetutës dhe ligjeve.
2. Kur gjyqtarët çmojnë se ligjet vijnë në kundërshtim me
Kushtetutën, nuk i zbatojnë ato. Në këtë rast, ata pezullojnë
gjykimin dhe ia dërgojnë çështjen Gjykatës Kushtetuese. Vendimet
e Gjykatës Kushtetuese janë të detyrueshme për të gjitha
gjykatat.
3. Ndërhyrja në veprimtarinë e gjykatave ose të gjyqtarëve
passjell përgjegjësi sipas ligjit.
NENI 146
1. Gjykatat i japin vendimet në emër të Republikës.
2. Vendimet gjyqësore shpallen publikisht në çdo rast.
NENI 147
1. Këshilli i Lartë i Drejtësisë përbëhet nga Presidenti i
Republikës, Kryetari i Gjykatës së Lartë, ministri i Drejtësisë,
3 anëtarë të zgjedhur nga Kuvendi, si dhe 9 gjyqtarë të të gjitha
niveleve, të cilët zgjidhen nga Konferenca Gjyqësore Kombëtare.
Anëtarët e zgjedhur qëndrojnë në detyrë për 5 vjet pa të drejtë
rizgjedhjeje të menjëhershme.
2. Presidenti i Republikës është Kryetar i Këshillit të Lartë
të Drejtësisë.
3. Këshilli i Lartë i Drejtësisë, me propozim të Presidentit,
zgjedh nga radhët e tij një zëvendëskryetar. Zëvendëskryetari
organizon veprimtarinë e Këshillit të Lartë të Drejtësisë, si dhe
kryeson mbledhjet e tij në mungesë të Presidentit të Republikës.
4. Këshilli i Lartë i Drejtësisë vendos për transferimin e
gjyqtarëve, si dhe për përgjegjësinë e tyre disiplinore sipas
ligjit.
5. Transferimi i gjyqtarëve nuk mund të bëhet pa pëlqimin e
tyre, përveçse kur këtë e diktojnë nevojat e riorganizimit të
sistemit gjyqësor.
6. Gjyqtari mund të shkarkohet nga Këshilli i Lartë i
Drejtësisë për kryerjen e një krimi, për paaftësi mendore a
fizike, për akte e sjellje që diskreditojnë rëndë pozitën dhe
figurën e gjyqtarit ose për pamjaftueshmëri profesionale. Kundër
këtij vendimi gjyqtari ka të drejtë të ankohet në Gjykatën e
Lartë, e cila në këtë rast, vendos me kolegje të bashkuara.
PJESA E DHJETE
PROKURORIA
NENI 148
1. Prokuroria ushtron ndjekjen penale, si dhe përfaqëson akuzën
në gjyq në emër të shtetit. Prokuroria kryen edhe detyra të tjera
të caktuara me ligj.
2. Prokurorët janë të organizuar dhe funksionojnë pranë
sistemit gjyqësor si një organ i centralizuar.
3. Në ushtrimin e kompetencave të tyre prokurorët u nënshtrohen
Kushtetutës dhe ligjeve.
NENI 149
1. Prokurori i Përgjithshëm emërohet nga Presidenti i Republikës
me pëlqimin e Kuvendit.
2. Prokurori i Përgjithshëm mund të shkarkohet nga Presidenti
i Republikës, me propozim të Kuvendit, për shkelje të
Kushtetutës ose për shkelje të rënda të ligjit gjatë ushtrimit
të funksioneve të tij, për paaftësi mendore a fizike, për akte
e sjellje që diskreditojnë rëndë pozitën dhe figurën e
Prokurorit.
3. Prokurorët e tjerë emërohen dhe shkarkohen nga Presidenti
i Republikës me propozim të Prokurorit të Përgjithshëm.
4. Prokurori i Përgjithshëm informon herë pas here Kuvendin për
gjendjen e kriminalitetit.
PJESA E NJEMBEDHJETE
REFERENDUMI
NENI 150
1. Populli, nëpërmjet 50 mijë shtetasve me të drejtë vote, ka
të drejtën e referendumit për shfuqizimin e një ligji, si dhe t'i
kërkojë Presidentit të Republikës zhvillimin e referendumit për
çështje të një rëndësie të veçantë.
2. Kuvendi, me propozimin e jo më pak se një së pestës së
deputetëve ose me propozimin e Këshillit të Ministrave, mund të
vendosë që një çështje ose një projektligj i një rëndësie të
veçantë të shtrohet në referendum.
3. Parimet dhe procedurat për zhvillimin e referendumit, si dhe
vlefshmëria e tij parashikohen me ligj.
NENI 151
1. Ligji i miratuar me referendum shpallet nga Presidenti i
Republikës.
2. Çështjet që lidhen me tërësinë territoriale të Republikës
së Shqipërisë, me kufizimin e lirive dhe të drejtave themelore
të njeriut, me buxhetin, taksat e detyrimet financiare të
shtetit, me vendosjen dhe heqjen e gjendjes së jashtëzakonshme,
me deklarimin e luftës dhe të paqes dhe me amnistinë nuk mund të
shtrohen në asnjë referendum.
3. Referendumi për të njëjtën çështje nuk mund të përsëritet
përpara se të kenë kaluar tre vjet nga zhvillimi i tij.
NENI 152
1. Gjykata Kushtetuese shqyrton paraprakisht kushtetutshmërinë
e çështjeve të shtruara për referendum sipas nenit 150 paragrafët
1 e 2, nenit 151 paragrafët 2 e 3 edhe sipas nenit 177
paragrafët 4 e 5 brenda 60 ditëve.
2. Rëndësia e çështjeve të veçanta, të parashikuara në nenin
150 paragrafët 1 e 2 nuk është objekt gjykimi në Gjykatën
Kushtetuese.
3. Data e referendumit caktohet nga Presidenti i Republikës
brenda 45 ditëve pas shpalljes së vendimit pozitiv të Gjykatës
Kushtetuese ose pas kalimit të afatit brenda të cilit Gjykata
Kushtetuese duhet të shprehej. Gjatë vitit referendumet
zhvillohen vetëm në një ditë.
PJESA E DYMBEDHJETE
KOMISIONI QENDROR I ZGJEDHJEVE
NENI 153
Komisioni Qendror i Zgjedhjeve është një organ i përhershëm që
përgatit, mbikëqyr, drejton dhe verifikon të gjitha aspektet që
kanë të bëjnë me zgjedhjet dhe me referendumet dhe shpall
rezultatet e tyre.
NENI 154
1. Komisioni përbëhet nga 7 anëtarë, të cilët zgjidhen për një
mandat 7-vjeçar. Dy anëtarë zgjidhen nga Kuvendi, 2 nga
Presidenti i Republikës dhe 3 anëtarë të tjerë nga Këshilli i
Lartë i Drejtësisë.
2. Përbërja e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve përtërihet çdo
tre vjet sipas procedurës së përcaktuar me ligj.
3. Anëtarësia në Komision nuk pajtohet me asnjë veprimtari
tjetër shtetërore dhe politike.
4. Subjektet elektorale caktojnë përfaqësuesit e tyre pranë
Komisionit. Ata nuk kanë të drejtë vote.
5. Anëtari i Komisionit gëzon imunitetin e anëtarit të Gjykatës
së Lartë.
6. Komisioni ka buxhetin e vet.
PJESA E TREMBEDHJETE
FINANCAT PUBLIKE
NENI 155
Taksat, tatimet dhe detyrimet financiare kombëtare e vendore,
lehtësimi ose përjashtimi prej tyre i kategorive të caktuara të
paguesve, si dhe mënyra e mbledhjes së tyre caktohen me ligj.
Në këto raste ligjit nuk mund t'i jepet fuqi prapavepruese.
NENI 156
Shteti mund të marrë e të garantojë hua dhe kredi financiare, kur
autorizohet me ligj.
NENI 157
1. Sistemi buxhetor përbëhet nga buxheti i shtetit dhe nga
buxhetet vendore.
2. Buxheti i shtetit krijohet nga të ardhurat e mbledhura prej
taksave, tatimeve dhe detyrimeve të tjera financiare, si dhe nga
të ardhura të tjera të ligjshme. Ai përfshin të gjitha shpenzimet
e shtetit.
3. Organet vendore caktojnë dhe mbledhin taksa dhe detyrime të
tjera siç përcaktohet me ligj.
4. Organet e pushtetit qendror dhe atij vendor janë të
detyruara t'i bëjnë publike të ardhurat dhe shpenzimet.
NENI 158
1. Kryeministri, në emër të Këshillit të Ministrave, i paraqet
Kuvendit projektligjin për buxhetin e shtetit gjatë sesionit të
vjeshtës, i cili nuk mund të mbyllet pa e miratuar atë.
2. Në qoftë se projektligji nuk arrin të miratohet deri në
fillim të vitit të ardhshëm financiar, Këshilli i Ministrave
zbaton çdo muaj një të dymbëdhjetën e buxhetit të vitit
paraardhës, derisa të miratohet buxheti i ri.
3. Kuvendi miraton buxhetin e ri brenda 3 muajve nga dita e
mbarimit të vitit të kaluar financiar, përveçse në rastet e
vendosjes së masave të jashtëzakonshme.
4. Këshilli i Ministrave është i detyruar t'i paraqesë raport
Kuvendit lidhur me zbatimin e buxhetit dhe me borxhin shtetëror
për vitin e kaluar.
5. Kuvendi vendos përfundimisht pasi dëgjon edhe raportin e
Kontrollit të Lartë të Shtetit.
NENI 159
Parimet dhe procedurat për hartimin e projektbuxhetit, si dhe për
zbatimin e buxhetit përcaktohen me ligj.
NENI 160
1. Gjatë vitit financiar Kuvendi mund të bëjë ndryshime në
buxhet.
2. Ndryshimet në buxhet bëhen sipas procedurës së parashikuar
për hartimin dhe miratimin e vetë buxhetit.
3. Shpenzimet e parashikuara me ligje të tjera nuk mund të ulen
sa kohë që këto ligje janë në fuqi.
NENI 161
1. Banka Qendrore e shtetit është Banka e Shqipërisë. Ajo ka
të drejtën ekskluzive të nxjerrjes e të qarkullimit të monedhës
shqiptare, të zbatimit të pavarur të politikës monetare dhe të
mbajtjes e të administrimit të rezervave valutore të Republikës
së Shqipërisë.
2. Banka e Shqipërisë drejtohet nga një këshill, i cili
kryesohet nga Guvernatori. Guvernatori zgjidhet nga Kuvendi me
propozim të Presidentit të Republikës për 7 vjet, me të drejtë
rizgjedhjeje.
PJESA E KATERMBEDHJETE
KONTROLLI I LARTE I SHTETIT
NENI 162
1. Kontrolli i Lartë i Shtetit është institucioni më i lartë
i kontrollit ekonomik e financiar. Ai u nënshtrohet vetëm
Kushtetutës dhe ligjeve.
2. Kryetari i Kontrollit të Lartë të Shtetit zgjidhet dhe
shkarkohet nga Kuvendi me propozim të Presidentit të Republikës.
Ai qëndron në detyrë për 7 vjet, me të drejtë rizgjedhjeje.
NENI 163
KONTROLLI I LARTE I SHTETIT KONTROLLON :
a) veprimtarinë ekonomike të institucioneve shtetërore e të
personave të tjerë juridikë shtetërorë;
b) përdorimin dhe mbrojtjen e fondeve shtetërore nga organet
e pushtetit qendror dhe atij vendor;
c) veprimtarinë ekonomike të personave juridikë, në të cilët
shteti ka më shumë se gjysmën e pjesëve ose të aksioneve, ose kur
huat, kreditë dhe detyrimet e tyre garantohen nga shteti.
NENI 164
1. Kontrolli i Lartë i Shtetit i paraqet Kuvendit:
a) raport për zbatimin e buxhetit të shtetit;
b) mendim për raportin e Këshillit të Ministrave për shpenzimet
e vitit të kaluar financiar para se të miratohet nga Kuvendi;
c) informacion për rezultatet e kontrolleve sa herë që kërkohet
nga Kuvendi.
2. Kontrolli i Lartë i Shtetit i paraqet Kuvendit raportin
vjetor të veprimtarisë së tij.
NENI 165
1. Kryetari i Kontrollit të Lartë të Shtetit mund të ftohet të
marrë pjesë dhe të flasë në mbledhjet e Këshillit të Ministrave,
kur shqyrtohen çështje që lidhen me funksionet e tij.
2. Kryetari i Kontrollit të Lartë të Shtetit ka imunitetin e
gjyqtarit të Gjykatës së Lartë.
PJESA E PESEMBEDHJETE
FORCAT E ARMATOSURA
NENI 166
1. Shtetasit shqiptarë kanë për detyrë të marrin pjesë në
mbrojtjen e Republikës së Shqipërisë, siç parashikohet në ligj.
2. Shtetasi që, për arsye ndërgjegjeje, nuk pranon shërbimin
me armë në forcat e armatosura, është i detyruar të kryejë një
shërbim alternativ, siç parashikohet në ligj.
NENI 167
1. Ushtarakët e shërbimit aktiv nuk mund të zgjidhen ose të
emërohen në detyra të tjera shtetërore dhe as të marrin pjesë në
parti ose në veprimtari politike.
2. Pjesëtarët e forcave të armatosura ose personat që kryejnë
shërbim alternativ, gëzojnë të gjitha të drejtat dhe liritë
kushtetuese, përveç rasteve kur ligji parashikon ndryshe.
NENI 168
1. Forcat e Armatosura të Republikës së Shqipërisë përbëhen nga
forcat tokësore, detare dhe ajrore.
2. Presidenti i Republikës është Komandant i Përgjithshëm i
Forcave të Armatosura.
3. Këshilli i Sigurimit Kombëtar është organ këshillimor i
Presidentit të Republikës.
NENI 169
1. Presidenti i Republikës, në kohë paqeje, ushtron drejtimin
e Forcave të Armatosura nëpërmjet Kryeministrit dhe ministrit të
Mbrojtjes.
2. Presidenti i Republikës, në kohe lufte, emëron dhe shkarkon
Komandantin e Forcave të Armatosura me propozim të Kryeministrit.
3. Presidenti i Republikës, me propozim të Kryeministrit,
emëron dhe shkarkon Shefin e Shtabit të Përgjithshëm, si dhe, me
propozim të ministrit të Mbrojtjes, emëron dhe shkarkon
komandantët e forcave tokësore, detare dhe ajrore.
4. Kompetencat e Presidentit të Republikës si Komandant i
Përgjithshëm i Forcave të Armatosura dhe ato të Komandantit të
Forcave të Armatosura dhe varësia e tyre nga organet kushtetuese,
caktohen me ligj.
PJESA E GJASHTEMBEDHJETE
MASAT E JASHTEZAKONSHME
NENI 170
1. Masat e jashtëzakonshme mund të vendosen për shkak të
gjendjes së luftës, gjendjes së jashtëzakonshme ose gjendjes së
fatkeqësisë natyrore dhe zgjatin për aq kohë sa vazhdojnë këto
gjendje.
2. Parimet e veprimtarisë së organeve publike dhe shkalla e
kufizimit të të drejtave dhe lirive të njeriut gjatë gjithë
periudhës së ekzistencës së gjendjeve që kërkojnë marrjen e
masave të jashtëzakonshme, përcaktohen me ligj.
3. Ligji duhet të përcaktojë parimet, fushat dhe mënyrën e
kompensimit të humbjeve që vijnë si rezultat i kufizimit të të
drejtave dhe lirive gjatë marrjes së masave të jashtëzakonshme.
4. Aktet që ndërmerren si pasojë e marrjes së masave të
jashtëzakonshme, duhet të jenë në përpjesëtim me shkallën e
rrezikut dhe duhet të synojnë rivendosjen sa më të shpejtë të
kushteve për funksionimin normal të shtetit.
5. Gjatë gjendjeve që kërkojnë marrjen e masave të
jashtëzakonshme, nuk mund të ndryshohet asnjë prej këtyre akteve:
Kushtetuta, ligjet për zgjedhjet për Kuvendin dhe për organet e
pushtetit vendor, si dhe ligjet për masat e jashtëzakonshme.
6. Gjatë periudhës së zbatimit të masave të jashtëzakonshme nuk
mund të zhvillohen zgjedhje vendore, nuk mund të zhvillohet
referendum, si dhe nuk mund të zgjidhet një President i ri i
Republikës. Zgjedhjet vendore mund të bëhen vetëm aty ku nuk
zbatohen masat e jashtëzakonshme.
NENI 171
1. Në rast agresioni të armatosur kundër Republikës së
Shqipërisë, Presidenti i Republikës, me kërkesë të Këshillit të
Ministrave, shpall gjendjen e luftës.
2. Në rast kërcënimesh të jashtme ose kur detyrimi për mbrojtje
të përbashkët buron nga një marrëveshje ndërkombëtare, Kuvendi,
me propozim të Presidentit të Republikës, shpall gjendjen e
luftës, vendos gjendjen e mobilizimit dhe të çmobilizimit të
përgjithshëm ose të pjesshëm.
NENI 172
1. Në rastin e nenit 171 paragrafi 1, Presidenti i Republikës
i paraqet Kuvendit dekretin për vendosjen e gjendjes së luftës
brenda 48 orëve nga nënshkrimi i tij, duke specifikuar të drejtat
që kufizohen.
2. Kuvendi merr në shqyrtim menjëherë dhe vendos me shumicën
e të gjithë anëtarëve për dekretin e Presidentit.
NENI 173
1. Në rast rreziku për rendin kushtetues dhe për sigurinë
publike, Kuvendi, me kërkesë të Këshillit të Ministrave, mund të
vendosë në një pjesë ose në të gjithë territorin e shtetit
gjendjen e jashtëzakonshme, e cila zgjat për aq kohë sa vazhdon
rreziku, por jo më shumë se 60 ditë.
2. Me vendosjen e gjendjes së jashtëzakonshme ndërhyrja e
forcave të armatosura bëhet me vendim të Kuvendit dhe vetëm kur
forcat e policisë nuk janë në gjendje të rivendosin rendin.
3. Zgjatja e afatit të gjendjes së jashtëzakonshme mund të
bëhet vetëm me pëlqim të Kuvendit çdo 30 ditë, për një periudhë
jo më shumë se 90 ditë.
NENI 174
1. Për parandalimin ose mënjanimin e pasojave të një fatkeqësie
natyrore ose aksidenti teknologjik, Këshilli i Ministrave mund
të vendosë, për një periudhë jo më të gjatë se 30 ditë, gjendjen
e fatkeqësisë natyrore në një pjesë ose në të gjithë territorin
e shtetit.
2. Zgjatja e gjendjes së fatkeqësisë natyrore mund të bëhet
vetëm me pëlqimin e Kuvendit.
NENI 175
1. Gjatë gjendjes së luftës ose gjendjes së jashtëzakonshme nuk
mund të kufizohen të drejtat dhe liritë e parashikuara nga nenet:
15, 18, 19, 20, 21, 24, 25, 29, 30, 31, 32, 34, 39 paragrafi 1,
41 paragrafët 1, 2, 3 dhe 5, 42, 43, 48, 54, 55.
2. Gjatë gjendjes së fatkeqësisë natyrore mund të kufizohen të
drejtat dhe liritë e parashikuara nga nenet: 37, 38, 41 paragrafi
4, 49, 51.
3. Aktet për shpalljen e gjendjes së luftës, gjendjes së
jashtëzakonshme ose të gjendjes së fatkeqësisë natyrore duhet të
cilësojnë të drejtat dhe liritë që kufizohen sipas paragrafëve
1 dhe 2 të këtij neni.
NENI 176
Kur Kuvendi nuk mund të mblidhet gjatë gjendjes së luftës,
Presidenti i Republikës, me propozim të Këshillit të Ministrave,
ka të drejtë të nxjerrë akte që kanë fuqinë e ligjit, të cilat
duhet të miratohen nga Kuvendi në mbledhjen e tij më të parë.
PJESA E SHTATEMBEDHJETE
RISHIKIMI I KUSHTETUTES
NENI 177
1. Nisma për rishikimin e Kushtetutës mund të ndërmerret nga
jo më pak se një e pesta e anëtarëve të Kuvendit.
2. Asnjë rishikim i Kushtetutës nuk mund të ndërmerret gjatë
kohës kur janë vendosur masat e jashtëzakonshme.
3. Projekti miratohet nga jo më pak se dy të tretat e të gjithë
anëtarëve të Kuvendit.
4. Kuvendi mund të vendosë, me dy të tretat e të gjithë
anëtarëve të tij, që projektamendamentet kushtetuese të votohen
me referendum. Projektligji për rishikimin e Kushtetutës hyn në
fuqi pas ratifikimit me referendum, i cili bëhet jo më vonë se
60 ditë nga miratimi i tij në Kuvend.
5. Amendamenti kushtetues i miratuar i nënshtrohet
referendumit, kur këtë e kërkon një e pesta e të gjithë anëtarëve
të Kuvendit.
6. Presidenti i Republikës nuk ka të drejtë ta kthejë për
rishqyrtim ligjin e miratuar nga Kuvendi për rishikimin e
Kushtetutës.
7. Ligji i miratuar në referendum shpallet nga Presidenti i
Republikës dhe hyn në fuqi në datën e parashikuar në këtë ligj.
8. Rishikimi i Kushtetutës për të njëjtën çështje nuk mund të
bëhet përpara se të ketë kaluar një vit nga dita e rrëzimit të
projektligjit në Kuvend dhe jo më përpara se të kenë kaluar 3
vjet nga dita e rrëzimit të tij në referendum.
PJESA E TETEMBEDHJETE
DISPOZITA KALIMTARE DHE TE FUNDIT
NENI 178
1. Ligjet dhe aktet e tjera normative të miratuara para datës
së hyrjes në fuqi të kësaj Kushtetute do të zbatohen derisa nuk
janë shfuqizuar.
2. Këshilli i Ministrave i paraqet Kuvendit projektligjet e
nevojshme për vënien në zbatim të kësaj Kushtetute.
Neni 179
1. Mandati i organeve kushtetuese që do të ekzistojnë me hyrjen
në fuqi të kësaj Kushtetute mbaron me afatet e parashikuara në
ligjin nr.7491, datë 29.4.1991 "Për dispozitat kryesore
kushtetuese", me ndryshimet dhe plotësimet përkatëse.
2. Anëtarët e Gjykatës së Kasacionit vazhdojnë veprimtarinë e
tyre si anëtarë të Gjykatës së Lartë, sipas mandatit të
mëparshëm.
3. Anëtarët e Këshillit të Lartë të Drejtësisë të zgjedhur nga
radhët e prokurorëve zëvendësohen me anëtarë të rinj të zgjedhur
nga mbledhja e përgjithshme e gjyqtarëve.
4. Organet e pushtetit vendor vazhdojnë veprimtarinë deri në
mbarim të mandatit të tyre.
NENI 180
1. Marrëveshjet ndërkombëtare të ratifikuara nga Republika e
Shqipërisë para hyrjes në fuqi të kësaj Kushtetute konsiderohen
të ratifikuara sipas kësaj Kushtetute.
2. Këshilli i Ministrave i paraqet Gjykatës Kushtetuese
marrëveshjet ndërkombëtare, të cilat përmbajnë dispozita që vijnë
në kundërshtim me këtë Kushtetutë.
NENI 181
1. Kuvendi, brenda dy deri tre vjetëve nga hyrja në fuqi e
kësaj Kushtetute, nxjerr ligje për rregullimin e drejtë të
çështjeve të ndryshme që lidhen me shpronësimet dhe konfiskimet
e kryera para miratimit të kësaj Kushtetute, duke u udhëhequr nga
kriteret e nenit 41.
2. Ligjet dhe aktet e tjera normative të miratuara para datës
së hyrjes në fuqi të kësaj Kushtetute dhe që kanë të bëjnë me
shpronësimet dhe konfiskimet, do të zbatohen kur nuk vijnë në
kundërshtim me të.
NENI 182
Ligji nr. 7491, datë 29.4.1991 "Për dispozitat kryesore
kushtetuese", si dhe ligjet e tjera kushtetuese shfuqizohen ditën
e hyrjes në fuqi të kësaj Kushtetute.
NENI 183
Kjo Kushtetutë hyn në fuqi me shpalljen nga Presidenti i
Republikës.
Nr. 8417
DATE 21.10.1998
