Hepatiti B.Cfare eshte Hepatiti B ?

HEPATITI B; Përcaktim, Statistika, Rrezikshmëria

Rreth Virusit të Hepatitit B (HBV)

Hepatiti B është një nga infeksionet serioze më të zakonshme të mëlçisë në mbarë botën, i cili shkaktohet nga virusi i hepatitit B. Virusi i hepatitit B hyn në trup dhe udhëton në mëlçi nëpërmjet qarkullimit të gjakut. Në mëlçi, virusi i ngjitet qelizave të shëndetshme të mëlçisë dhe shumohet. Ky shumim i virusit shkakton më pas një përgjigje nga sistemi imunitar i trupit. Njerëzit shpesh nuk janë në dijeni se janë infektuar me hepatit B në këtë fazë.

Mëlçia është baza kryesore e shumëzimit viral të hepatitit B, por gjithashtu është prezent në gjak dhe në lëngje të caktuara të trupit. Kur një person merr fillimisht Hepatitin B, thuhet të ketë një infeksion akut.

Infeksioni i hepatitit B mund të çojë në cirrozë (dhëmbëzim të mëlçisë), kancer të mëlçisë ose dështim të mëlçisë në qoftë se nuk është diagnostikuar dhe menaxhuar.

– Dy miliardë njerëz në mbarë botën janë të infektuar me hepatit B në nivel global.

– Rreth 600 mijë njerëz vdesin çdo vit për shkak të pasojave të hepatitit B.

Hepatiti B ka prevalencë më të lartë në Afrikën sub-Sahariane dhe Azinë Lindore. Shumica e njerëzve në këto rajone infektohen me virusin e hepatitit B gjatë fëmijërisë (WHO Hepatitis B Fact Sheet).

Normat e larta të infeksioneve kronike janë gjetur edhe në Amazon dhe pjesët jugore të Evropës Lindore dhe Qendrore. Në Lindjen e Mesme dhe nënkontinentin Indian, rreth 2-5% e popullsisë së përgjithshme ka infeksion kronik (WHO Hepatitis B Fact Sheet).

Grupe të tjera me rrezik të lartë të infektimit nga hepatiti B përfshijnë Indigjenët Australianë, njerëzit që marrin pjesë në aktivitet seksual me rrezik të lartë dhe njerëzit të cilët injektojnë droga.

Në vendin tonë (Shqipëri), Hepatiti Viral që takohet më shpesh është Hepatiti Viral A dhe B. Ne hyjmë ndër vendet me prevalence më të lartë për format A dhe B të hepatiteve. Nga studimet e seroprevalencës, të ndërmarra në vite nga ISHP, llogaritet se në vendin tonë rreth 320.000 – 480.000 individë të jenë infektuar nga Hepatiti Viral B, me një prevalencë që shkon nga 7-9%, si dhe rreth 30.000 persona me Hepatit C, me një prevalencë që shkon nga 0.5 në 1.5%.

Prevalenca nga Hepatiti C është shumë më e lartë në disa grupe të popullatës, si meshkujt që kryejnë seks me meshkujt, apo përdoruesit që marrin droga me injeksione. Sipas Ministrisë së Shëndetësisë për vitin 2011, incidenca e Hepatitit Viral është 54.00 për 100.000 banorë, (moh.gov.al).

Rastet me hepatit B dhe C janë shumë të shpeshta edhe në Kosovë. E veçanta është se të prekur ka edhe në moshat e reja. Sipas statistikave të nxjerra në Kosove rezultojnë rreth 60 % prej të prekurve janë femra, kurse meshkuj 38%, kryesisht të moshës 16-66 vjeç.

Vdekjet nga kanceri primar i mëlçisë janë në rritje më shpejt se çdo shkak tjetër i vdekjes nga kanceri, dhe Hepatiti B kronik i patrajtuar është një kontribues i madh i kësaj. Shumica e njerëzve të diagnostikuar me kancer të mëlçisë vdesin brenda një deri në dy vjet – shumica në muajin e parë pas diagnozës.

 

Çfarë ndodh kur infektohesh nga hepatiti B?

Menjëherë pasi virusi HBV hyn në trup, ai infekton qelizat e mëlçisë të quajtura hepatocytes. Në përgjigje të këtij infeksioni, sistemi imunitar synon virusin dhe hepatocytet e infektuara bashkë me të. Kjo shkakton inflamacion të mëlçisë (hepatit).

HBV mund të shkaktojë hepatitin akut, që do të thotë inflamacion afatshkurtër të mëlçisë; sistemi imunitar është në gjendje për të pastruar trupin nga virusi, zakonisht brenda gjashtë muajve nga infektimi me virusin.

Megjithatë, HBV mund të bëhet një infeksion kronik. Kjo do të thotë se sistemi imunitar nuk është në gjendje që ta asgjësojë virusin brenda gjashtë muajve pas infektimit. Me fjalë të tjera, virusi vazhdon të riprodhohet në mëlçinë e personit për muaj e vite pas infeksionit. Kjo mund të rrisë rrezikun e dëmtimit të mëlçisë dhe kancerit të mëlçisë. Për më tepër, dikush me infeksion kronik HBV mund të transmetojë virusin tek të tjerët.

Disa të rritur të infektuar me HBV kanë më shumë gjasa për të pastruar virusin gjatë fazës akute të infeksionit se të tjerët. Për shembull, pacientët të cilët kanë përgjigje imune të dëmtuar, ata që janë shëruar nga transplantet e organeve, apo janë duke kaluar nëpër kimioterapi ose dializë për problemet e veshkave, apo që marrin terapi steroide për të shtypur sistemin imunitar, ose që janë HIV pozitiv, kanë më shumë gjasa për të zhvilluar HBV kronik se pacientët me përgjigje normale imunitare.

Fatkeqësisht te foshnjet dhe femijët numri i të infektuarëve që zhvillojnë infeksion kronik është i lartë. Rreth 90% e të porsalindurve zhvillojnë Hepatit B kronik, ndërsa rreth 50% e fëmijëve nuk zhvillojnë infeksion kronik.

Individët që rimarrin veten nga Hepatiti akut do të zhvillojnë antitrupa mbrojtës. Pas infeksionit të parë me virusin, trupi di të mbrojë organizmin nga një rimarrje e HBV. Themi se ata bëhen imun ndaj virusit të hepatitit B. Ndërsa ata që nuk mund të eleminojnë virusin edhe pas 6 muajsh infeksion, virusi zakonisht qëndron në mëlçi dhe gjak për të gjithë jetën. Këta individë diagnostikohen me hepatit B kronik.

Edhe pse shumica e individëve me hepatit B kronik bëjnë një jetë të zakonshme, ata janë gjithmonë në rrezik për zhvillimin e e sëmundjeve serioze të mëlçisë gjatë jetës së tyre. Virusi në mënyrë të fshehtë dhe të vazhdueshme sulmon mëlçinë për shumë vite pa u vënë re nga njeriu.

__________________________________________

Referencat

– WHO regional Reference Laboratory for Hepatitis B, Victorian Infectious Diseases Reference Laboratory, Melbourne, Victoria, July 2014.

– World Health Organisation (WHO) (2014). Hepatitis B Factsheet.

– MacLachlan JH, Allard N, Towell V, Cowie BC. The burden of chronic hepatitis B virus infection in Australia, 2011. Aust N Z J Public Health 2013;37(5):416-22.

– http://agjencia.info/2011/02/21/hepatiti-c-si-mund-te-parandalohet

– http://evropaelire.org/content/article/25142418.html

Renia e Flokeve.Si te parandalojme renien e flokeve ?

Humbja e flokëve është një fenomen normal dhe gjithçka ndodh gjatë ndërrimit të stinëve, sidomos në vjeshtë. Shkaktarët kryesorë që dobësojnë flokët tanë janë: stresi, pirja e duhanit, ushqyerja e dobët, shtatzënia, barnat, etj.

Si të ndalojmë humbjen e flokëve? 
Për të arritur rezultate të kënaqshme duhet të zbatohen disa metoda natyrale, drejtpërdrejt në flokë, në formën e maskës, para ose pas larjes me shampo. Ju vetëm duhet të zgjidhni përbërësit tuaj të preferuar:

1. Aloe Vera
Një përbërës i dobishëm për forcimin e flokëve është aloe vera. Përdoret si gel, aplikohet në flokë për të paktën gjysmë ore para se të pastrohen. Gjithashtu, duke marrë një lugë (çaji) në ditë me lëng aloe vera në stomak bosh, mund të nxitim rritjen e flokëve më shpejt.

2. Hudhra 
Metodat natyrore kundër rënies së flokëve, me të vërtetë të reagojnë në favorin tuaj. P.sh. Përzieni disa thelpinj hudhër të copëtuar. I vendosni këto në një filxhan qumësht për 45 minuta, më pas aplikoni këtë trajtim të mirë gjatë ditës në kokën tuaj. Hudhrën mund ta përzieni dhe me vaj ulliri.

3. Xhenxhefili
Xhenxhefilin, mund ta konsiderojmë si një bimë vërtetë të mrekullueshme, duke u bazuar në cilësitë e saj vepruese në rast të problemeve të shumta shëndetësore. Me referencë të veçantë për sëmundjet e ftohjes, është gjithashtu e dobishme në përgatitjen e një trajtimi për të rritur flokët dhe stimuluar qarkullimin e gjakut në lëkurën e kokës. Nevojitet xhenxhefil pluhur dhe vaj susami. Recetën e plotë do ta publikojmë në artikullin e radhës.

4. Bimët 
Për ta përfunduar, mund të themi se ky fenomen, i cili prek meshkujt dhe femrat njësoj, mund të shërohet me metoda natyrore: rozmarinë, hithër, sherbelë. Në çfarë mënyre? Vendosini këto bimë në një tenxhere me ujë dhe lëreni të vlojë për 5 minuta. Më pas kullojeni, dhe shpëlajini flokët pasi t’i keni larë me shampo. Kështu ju do të keni krijuar një losion, që i bën flokët shumë të butë dhe të dendur! Për të përshpejtuar procesin, shtoni disa pika vaj esencial rozmarine në shampon tuaj.

Serverat Linux

PSE LINUX ESHTE I RENDESISHEM PER SERVERAT!
Sistemi Linux jane te njohur per kapacitetin e tyre duke duruar ne shume vite pa dhene probleme, ne fakte, shume perdorus te Linux nuk kane pasur kurre probleme nga ky sistem, per kete jane shume te kenaqura te gjitha shoqerit, por sidomos ato te vogla dhe te mesme me shume, sepse ka momente qe ato nuk jane ne aktivitet dhe per sistemet e tjera operative do kishte shume probleme.
Sistemi Linux administron dhe shume aktivitete te tjere ne te njejten kohe, me mire se Windows ne menyre shume te shpejt.
Sistemi Linux nuk ka nevoj qe te bejne veprimin e ristartit nderkohe qe po bejne nje konfigurim.
Linux eshte i sigurt sepse baza e tij eshte Unix dhe eshte i projektuae qe te punojne shume utent ne te njejten kohe.
Vetem administratori ka ne dispozicion privilegjin e administrimit, dhe nje numer shume i vogel utentesh dhe aplikacionesh kane mundesin te hyjne ne kernel, qe mban te gjithe modularin e mbrojtur.
Sistemi Linux eshte i adaptushen ne cdo tip kompjuteri apo procesori apo arkitetkture te nje makine cfare do lloj qoft ajo.
1-Linux eshte nje sistem operativ i lire, open sorce alternativ
2- Linux nuk eshte nje sistem operativ jo i ngjashem me Windows
3- Linux eshte nje sistem operativ me nje struktur te organizuar ne menyre precize.
4-Linux eshte shume efikac dhe i sigurt
5-Linux eshte nje sistem i thjesh crash
6-Linux ka nje proces shume te shpejt abdetimi dhe starti
Linux eshte nje sistem operativ qe si te gjithe sistemet e tjera dhe pse ka gjithe keto te mira duhet studiuar me kujdes qe te jap resultate per te cilen eshte ndertuar.

"Cfare eshte Qabja ? Si u ndertua Qabja ?

Duke i anashkaluar mendimet e shumta, të cilat flasin për numrin e ndërtimeve dhe riparimeve të Qabes, do të përmendim detajet më të rëndësishme.
Të parët që e kanë ndërtuar Qaben janë melaiket. Për këtë shkak, Ali bin Husejn, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, tregon se kur Allahu u tha melaikeve se do të vendoste në tokë njerëzit, ata, të nisur nga veprimet gjakderdhëse të xhindëve, iu përgjigjën: O Zoti ynë, a do të vendosësh në tokë ata që do të bëjnë shkatërrime dhe gjakderdhje? Kur panë se Allahu u zemërua me ta, filluan të kërkonin falje duke ardhur përrreth Arshit të Tij, tre orë a shtatë rrotullime për të kërkuar kënaqësinë e Zotit të tyre. Allahu u kënaq me një gjë të tillë dhe u tha: “Ndërtoni në tokë një shtëpi, ku të kërkojë mbrojtje nga dënimi im çdokush ndaj të cilit jam i mërzitur, siç vepruat edhe ju me Arshin e ta fal ashtu siç ju fala dhe ju.”

Pas melaikeve e ndërtoi Qaben Ademi, alejhi selam.

Ibn Abasi, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, për shkak të ndërtimit të Qabes nga Ademit alejhi selam, tregon se kur Allahu e zbriti Ademin në tokë, ky tha: “O Allah, pse nuk po i dëgjoj më zërat e melaikeve? Allahu i përgjigjet. – Për shkak të gjunaheve të tua o Adem, por shko dhe ndërto një shtëpi e bëj tavaf rreth saj, ashtu siç i pe melaiket duke bërë tavaf rreth Arshit tim. Kështu Ademi alejhi selam e ndërtoi Qaben, pasi Xhibrili me krahun e tij i zbuloi themelet e saj dhe melaiket hodhën në të gurë aq të mëdhenj, saqë nuk i mbanin dot tridhjetë burra.

Pas Ademit e rindërtuan bijtë e tij, por ne do të ndalemi pak në rindërtimin e katërt, të cilin e ka bërë Ibrahimi me djalin e tij, Ismailin, paqja qoftë mbi ta.
Në tregimin e gjatë për historikun e ujit të Zemzemit tregohen vizitat që pejgamberi Ibrahim i bënte Ismailit, më poshtë po vazhdojmë me një vizitë tjetër, e cila ishte edhe shkaku i rindërtimit të Qabes: “ … pastaj qëndroi larg tyre për një kohë sa dëshiroi Allahu dhe pas kësaj ai i vizitoi ata. Ai e pa Ismailin nën një pemë pranë Zemzemit, duke mprehur shigjetat e tij. Kur ai e pa Ibrahimin, u ngrit ta mirëpriste atë (dhe përshëndetën njëri-tjetrin siç bën babai me të birin dhe i biri me babanë e tij). Ibrahimi tha: ‘O Ismail, Allahu më ka dhënë një urdhër.’ Ismaili tha: ‘Bëj çfarë të ka urdhëruar Zoti yt të bësh.’ Ibrahimi e pyeti: ‘A do të më ndihmosh ti?’ – ‘Po, – tha Ismaili, – unë do të të ndihmoj.’ Ibrahimi tha: ‘Allahu më ka urdhëruar të ndërtoj një shtëpi këtu, duke bërë me shenjë drejt një kodrine më të lartë sesa vendi përreth saj.’ Pejgamberi alejhi selam shtoi: “Pastaj ata ngritën themelet e Shtëpisë (Qabes). Ismaili sillte gurët, ndërsa Ibrahimi po e ndërtonte dhe kur muret u ngritën lart, Ismaili solli këtë gur dhe ia dha Ibrahimit, i cili qëndroi mbi të dhe vazhdoi ndërtimin. Ismaili i jepte në dorë gurët dhe që të dy vazhdonin të thoshin: “Zoti ynë pranoje këtë prej nesh, vërtet, Ti je Gjithëdëgjuesi, i Gjithëdituri.” [Bekare,127] [Sahihul Buhari, Hadithi Nr. 3364]

Guri i madh të cilin ia ofroi Ismaili, është guri ku edhe sot e kësaj dite duken gjurmët e Ibrahimit. Ky gur deri në kohën e Omerit ka qenë afër murit të Qabes, por kur njerëzit që bënin tavaf u shtuan dhe guri i pengonte Omeri dha urdhër të vendoset aty ku gjendet edhe sot. Përsa i përket Gurit të Zi, i cili tregon edhe pikënisjen e fillimit të rrotullimit rreth Qabes, thuhet se ai ka qenë më i bardhë se qumështi, por për shkak të mëkateve të njerëzve është nxirë. Këtë gur, të ardhur nga xheneti, meleku Xhibril ia solli Ibrahimit alejhi selam kur e përfundoi ndërtimin e Qabes.

Kur Muhammedi alejhi selam, më pas i Dërguari i Allahut, ishte tridhjetë e pesë vjeç, kurejshët vendosën të ndërtojnë Qaben, e cila gjer atëherë ishte një grumbull gurësh në një truall paksa të ngritur. Ishte e lartë nëntë arshin (6.30 m) që nga koha e Ismailit alejhi selam. Nuk kishte kulm (çati) dhe disa hajdutë kishin vjedhur prej saj një arkë ari, e cila në atë kohë ndodhej brenda këtij grumbulli. Për shkak të traditës së vet dhe vlerës së madhe historike, si dhe të ndërtimit që i bëri Ibrahimi alejhi selam, Qaben gjithnjë e kanë vizituar të gjithë kalimtarët e Mekës. Ndodhte që shumë prej tyre të merrnin me vete nga një copë dhé apo gur, si simbol shenjtërie apo bereqeti (veprim i ndaluar ky). Pesë vjet para pejgamberisë së të Dërguarit alejhi selam, Qabja përmbytet nga shpërthimi i pendës Arem. Kurejshët u frikësuan, sepse Qabja ishte gati të rrënohej, prandaj vendosën ta rindërtonin duke i ruajtur themelet dhe vendin e saj të mëparshëm. Vendosën ta ndërtonin vetëm me pasurinë e fituar në mënyrë të ndershme, pa përzierje të kamatës, ryshfetit, të hollave të vjedhura dhe të plaçkitura. Ata frikësoheshin t’i rrëzonin mbetjet ekzistuese të Qabes. Këtë e filloi Velid bin Mugire Mahzumi e të tjerët pas tij, kur panë se Velidit gjatë pastrimit nuk i ndodhi asgjë e keqe. Pasi e rrëzuan Qaben gjer në themelet që i kishte ndërtuar Ibrahimi alejhi selam, përpiluan edhe planin e ndërtimit të saj. Çdo fisi i caktuan sasinë e gurëve që do të sillnin dhe pjesën e murit që do të ndërtonin, kështu, të gjithë ishin pjesëmarrës në ndërtim. Sollën një ndërtues romak, të quajtur Bakum, dhe ndërtimi shkoi sipas planit, derisa erdhën në lartësinë e vendit ku duhej vendosur haxherul-esvedi (guri i zi). Çdo fis e konsideronte veten të privilegjuar, që këtë punë të ndershme ta bënte ndonjëri prej tyre. Grindja mes tyre zgjati katër apo pesë ditë dhe kanosej rreziku që të shpërthente një përleshje e përgjakshme rreth tempullit të Shenjtë, në tokën e Shenjtë. Në tërë këtë rrëmujë, më i maturi ishte Ebu Umeje bin Mugire Mahzumi, i cili dha këtë propozim: Personi i parë, i cili do të paraqitet në dyert e Haremit të Qabes, le të vendosë dhe të zgjidhë këtë problem.

Desh Allahu që ky person të jetë Muhammedi alejhi selam. Kur e panë, brohoritën “El-Emin El-Emin” (ngaqë ishte i njohur me këtë ofiq, që do të thotë: i besueshmi, besniku) jemi të kënaqur që ky të vendosë.

Kur i Dërguari i Allahut alejhi selam u afrua më afër, ata ia parashtruan çështjen dhe kërkuan zgjidhje nga ai. I Dërguari i Allahut alejhi selam kërkoi një copë pëlhurë, e shtriu në tokë dhe në mes të saj vuri “Gurin e Shenjtë”, pastaj u tha kryetarëve të fiseve të ngatërruara që të afroheshin, të kapnin nga një cep të pëlhurës dhe të gjithë së bashku ta ngrinin “Gurin e Shenjtë” gjer te vendi ku do të vendosej. Pastaj i Dërguari i Allahut alejhi selam e mori atë me duart e veta dhe e vendosi ku duhej. Me këtë veprim të mirë ishin të kënaqura të gjitha palët.

Kurejshëve u harxhohet pasuria e pastër (hallall) për ndërtim, prandaj nga ana veriore ndërtuan murin në lartësi prej gjashtë arshin, sot i quajtur muri Hatim apo muri i gurit. Në këtë mur bënë derën dhe e ngritën nga toka që të mos hynin në Qabe kush të donte, por vetëm ai, të cilit i lejohet. Kur ndërtimi i Qabes arriti lartësinë pesëmbëdhjetë arshin, bënë plafonin e mbështetur në gjashtë shtylla. Me këtë ndërtim Qabja mori trajtën e vet katrore (duke mos e përfshirë të tërë sipërfaqen e ndërtuar që nga Ibrahimi) me përmasa përafërsisht të njëjta. Lartësia është përafërsisht pesëmbëdhjetë metra, gjatësia e murit, në të cilin është Guri i Zi, është dhjetë metra, sikurse edhe muri tjetër kundruall tij. Guri i Zi gjendet në lartësi prej 1.5 metra nga themelet ku bëhet tavafi. Muri ballor, në të cilin gjendet dera, është i gjatë dymbëdhjetë metra, sikurse edhe ai kundruall tij. Dera e Qabes është e vendosur në lartësi dy metra nga toka. Nga ana e jashtme, Qaben e rrethon rrethi i gurëve në lartësi njëzet e pesë centimetra e në gjerësi tridhjetë centimetra. Këto në realitet janë blloqe gurësh nga godina e parë, të ruajtura në këtë mënyrë.

Për një kohë të gjatë njerëzit u mësuan me këtë formë të Qabes e cila nuk ishte e plotë. Nisur nga ky fakt Pejgamberi Muhammed alejhi selam i thotë Aishes se nëse populli nuk do të ishte i ri në Islam (për ta kuptuar të vërtetën) do të urdhëroja që të rindërtohej Qabja në formën e ndërtuar nga Ibrahimi. Nisur nga ky fakt dhe nga shkatërrimi i Qabes që ndodhi në kohën e Abdullah bin Zubejrit, ky i fundi e rindërtoi, në vitin 65 sipas Hixhrit, Qaben në themelet e Ibrahimit. Mirëpo Qabja u ndërtua edhe një herë pas tij në atë mënyrë që e ndërtuan kurejshët duke mos e ditur se si ishte e vërteta. Kur e dëgjoi mbreti i asaj kohe, deshi ta rindërtonte të plotë, por dijetari Malik bin Enes e ndaloi duke pasur frikë se mos kthehej Qabja në një ndërtesë që e prish një mbret dhe e ndërton një tjetër. Aktualisht Qabja mbetet në përmasat që u ndërtua nga kurejshët pesë vite para pejgamberisë. 

Qabja pësoi sërish një shkatërrim të pjesshëm në kohën e sulltan Muratit, ngaqë për shkak të një vërshimi të ujit ishte rrëzuar muri nga Shami, muri nga Lindja deri tek dera dhe nga perëndimi rreth 2/3 e murit. Sulltan Ahmedi, i biri i sulltan Muratit, shpenzoi për ndërtimin e saj tetëdhjetë mijë dinarë. Kjo ndodhi në vitin 1020 sipas hixhrit.
Qabja mbulohet me një pëlhurë, e cila i ndërrohet çdo vit në periudhën e Haxhit si dhe lyhet me erë të mirë.

Ambienti i xhamisë (jo ndërtesa në formë katrore) është zgjeruar vazhdimisht në varësi të shtimit të nevojave të besimtarëve.

Sot, Xhamia e Shenjtë është kjo:
Sipërfaqja ndërtimore: 202 000 m2
Sipërfaqja e oborreve: 61 000 m2
Sipërfaqja e përgjithshme: 40 000 m2
Numri i besimtarëve që mund të falen njëherësh: 695 000
Numri i minareve: 9
Lartësia e minareve: 89
Numri i shkallëve të zakonshme: 11
Numri i shkallëve lëvizëse: 5
Sistemi i ajrimit të kondicionuar, me kapacitet: 40 000 tonë.

Karakteristikat e Shtëpisë së Shenjtë (Kibla)
Vendi më i shenjtë.
‘Kibla’, pika e drejtimit për të gjithë muslimanët, në jetë dhe vdekje.
Falja e namazit në të ka vlerën e 100.000 namazeve në xhamitë e tjera.
Shkëputur nga libri: “Evdahul mesalik li ma’rifetil ahkam vel menasik”
të autorit: Abdulaziz bin Muhammed bin Ibrahim Al Shejh

Marrë nga revista “Haxhi përtej ritualit”

Kuriozitete mjekesore.Kuriozitete te ndryshme.

Kuriozitete mjekësore!

Zemra jonë është pompa më e përpikte në botë.

Për çdo 23 sekonda nëpër zemër kalojnë 5 litra gjak.

Për një ditë zemra shtie në qarkullim 19 mijë litra gjak.

Për 60 vjet qarkullojnë 480 milionë litra gjak.

Kjo pompë tejet e përsosur me vetëlëvizës speciale peshon mesatarisht 230 gramë te femrat, ndërsa 280 gramë te meshkujt.

Gjaku qarkullon nëpër enët e gjakut 100 mijë kilometra për 23 sekonda. Kjo shpejtësi e qarkullimit të gjakut është 215 herë më e madhe se shpejtësia e anijeve në gjithësi.

Për 11 sekonda, 25 miliardë kamionë mbartës të ngarkuar me oksigjen dhe materie ushqyese të domos-doshme (rruzat e kuqe të gjakut) shkarkojnë barrën e tyre nëpër qeliza të uritura të kapilarëve të gjakut.

Jeta e rruzave të kuqe zgjat 42 ditë, ndonëse ato me përballim mund të jetojnë deri në 127 ditë. Kjo do të thotë se gjaku ynë ripërtëriet për çdo 2 muaj, pra 200 miliardë rruza të kuqe të gjakut lindin dhe vdesin për çdo ditë.

Gjatë ecurisë së frymëmarrjes mbushen me oksigjen 400 milionë zgavra në mushkëritë tona. Sipërfaqja e zgavrave (kanaleve) është 150 m².

Diafragma, muskuli që ndan zgavrën e kraharorit nga ajo e barkut, është organi muskulor më veprues gjatë jetës së njeriut. Ky organ nuk pushon asnjëherë. Ky muskul tkurret (kontrahon) 11 mijë herë në orë, afro 264 mijë herë gjatë ditës apo 670 milionë herë për 70 vjet jetë.

Truri ynë është kompjuteri më i përsosur në botë. Ai përbëhet prej 100 miliardë qelizash të përhimta, e barabartë me një fuqi të mbi 10 mijë programeve komjuterike në veprim të përhershëm.
Sipërfaqja e këtyre komjuterëve është 250 mijë km² (sa gjysma e sipërfaqes së Francës). Të shtojmë edhe diçka: nevojiten pak dashuri dhe intimitet për të lindur krijesën e re, njeriun. Këtë nuk mund ta realizojë kurrë asnjë kompjuter.

Për çdo ditë shkenca zbulon gjëra të reja te njeriu. P.sh në kohë të fundit biologët e Universitetit të Miçigenit zbuluan në lëkurë dhe në flokë të njeriut metale, siç janë: argjendi, plumbi, kallaji, zinku, hekuri, bakri dhe alumini.

Ciklonet dhe anticiklonet rrallëherë kalojnë shpejtësinë 130 deri 140 km në orë, kurse shpejtësia e ajrit që del prej mushkërive nëpër kordhat zanore gjatë
 teshtitjes arrin shpjetësinë 390 km në orë. Gjithashtu per me shume kuriozitete mjekesore dhe mbi vete mjekesine shiko ketu

Ujevarat e Mirushes.Kosove.

Ujëvarët e Mirushës

Zona e kanionit të lumit Mirusha karakterizohet me vlera të veçanta natyrore, të cilat para shumë vitesh kanë qenë pikë karakteristike për shfrytëzimin turistik‐rekreativ të tij, për popullatën lokale dhe komunitetin në përgjithësi.

Parku “Ujëvarat e Mirushës”, është një ndër zonat më të bukura dhe më interesante të natyrës së Kosovës,i cili shtrihet në pjesën qendrore të Kosovës, në territorin e komunave Klinë dhe Malishevë.
Parku gjendet në jug të maleve Gremnik, në të dy anët e rrjedhës së lumit Mirusha, që nga fillimi i kanjonit deri afër derdhjes së tij në lumin Drini i Bardhë.
Përgjatë territorit të parkut kalon lumi Mirusha, i cili gjatë
rrjedhës së tij krijon 12 ujëvara dhe 16 liqene, të cilat së bashku krijojnë një fenomen morfo‐hidrologjik.
Lumi Mirusha është një ndër lumenjtë më të bukur të Kosovës, ku në rrjedhjen e poshtme kalon nëpër kanjonin e lumit Mirusha.

Hidromorfologjia 

Gjëja më kryesore dhe më interesante e këtij fenomeni natyror të Mirushës, janë ujëvarat dhe liqet. Këto
dukuri natyrore janë krijuar në rrjedhën e mesme dhe fundore të lumit Mirusha me një gjatësi 650 m. Në
bazë të formës dhe madhësisë këta liqe ndahen në tri grupe:
1. Liqejtë e epërm 1 ‐ 8,
2. Liqejtë e mesëm 9 ‐ 12 dhe
3. Liqejtë e poshtëm 13 ‐ 16.
Liqeni i fundit është më i madhi për nga dimensioni dhe ka qasje të lehtë për çdo vizitor. Ka dimensione 55
x 45 m me thellësi mbi 5 m me sipërfaqe 2250 m².
Liqeni më i thellë është liqeni i 10‐të me thellësi 9m.
Liqeni më i gjatë është liqeni i 8‐të me gjatësi 56m , gjerësi 18.5 m dhe thellësi 5‐6m.
Ujëvara më e lartë është në mes të liqenit të 8‐të dhe 9‐të me lartësi 21m.
Pamja më e bukur e ujëvarës është në mes të liqenit të 15‐të dhe 16‐të me lartësi 8 m për shkak ramjes
direkte si dhe sasisë së ujit gjatë rënies me pamje impozante.
Mikroformat relevike;
‐ Në kanjonin e Mirushës janë krijuar forma të veçanta relievike: thellime, shpella,prerje shkëmbore, depozitime materiali, liqeje, etj. Forma karakteristike përveç ujëvarave dhe liqeneve janë edhe shpellat me forma dhe madhësi të ndryshme.
Shpella e Kishës së madhe dhe të vogël, shpella në liqenin e dhjetë, shpella në liqenin e nëntë që ndahet në dy kanale atë të djathtë dhe të majtë, shpella pas liqenit të nëntë, dhe shpella e Dushit ‐Shpella e madhe,shtrihet te liqeni i fundit në anën e djathtë të rrjedhës lumore. Kjo shpellë shtrihet në një reliev
karakteristik në formë muri. Shpella në të kaluarën gjeologjike ka qenë burim i ujërave nëntokësore, ka hyrje me gjerësi 4 m, lartësi 12 m dhe gjatësi 40 m. Në fund të shpellës ka pak stalaktite dhe stalagmite si dhe shtylla karstike.
Shpella e kishës së vogël ‐ ka madhësi të vogël me gjatësi 4 m. Hyrja në shpellë ka gjerësi 1.4 m që nga fundi ngushtohet edhe më shumë. Fundi i shpellës është horizontal dhe i mbushur me baltë. Nga hyrja në shpellën e madhe të Kishës, kanali shkon ka JL ku pas 4 m paraqiten shkëmbi gëlqeror në forma të
ndryshme dhe me ndërprerje, ku përmes atyre ndërprerjeve ka mundësi me pas qasje në shpellën e kishës së vogël. Kjo shpellë në të kaluarën ka shërbye për fshehjen e murgjve ortodoks në kohen e perandorisë osmane. Në shpellë janë gjetur mbetje të freskave ndërsa në shpellën e madhe janë gjetur gjurmë të altarit të lutjeve.
Shpella te liqeni i dhjetë ‐ shtrihet nën ujëvarë me gjerësi 9 m, gjatësi 16 m dhe me thellësi uji 3 m,varësisht nga niveli i liqenit kjo ndryshon. Hyrja në shpellë ka gjerësi 5 m me lartësi 3 m. Shpella karstike ‐është formuar nga forca erozive e ujit të lumit Mirusha.
Shpella tek liqeni i nëntë ‐ përbëhet nga dy kanale: i djathtë dhe i majtë, hyrja në këtë shpellë është e mundshme vetëm nën ujërat e liqenit të nëntë. Kanali i majtë ka një hyrje formë harku me gjerësi 3 m,lartësi 6 m dhe gjatësi kanali 43 m. Kanali i djathtë – ka hyrje harkore me gjerësi në hyrje 6m dhe lartësi 7m.
Shpella karstike ‐ në të kaluarën e hershme gjeologjike këto shpella kanë qenë burime nëntokësore të ujit në lumin Mirusha .
Shpella më e madhe – shtrihet përgjatë liqenit të nëntë. Deri te shpella arrihet vetëm nën ujë nga kanali I Mirushës. Shpella ende është nën ndikimin eroziv të lumit Mirusha. Në tërë gjatësinë e shpellës (44 m) në fund të saj është e mbushur me ujë 5‐6 m. Hyrja ka gjerësi deri 9 m, ndërsa lartësi 5 m. Shpella shtrihet ka JL. Shpella është formuar në fund të luginës së Fshatit Dush e cila shkon nga Veriu në Jug në drejtim të kanjonit. Deri te shpella mund të arrihet nëpërmjet rrugës Dush – Ponorc në afërsi të Fillimit të kanjonit.
Shpella e Dushit është më interesante dhe me vlerë natyrore në tërë regjionin e Mirushës. 
Gjatësia e kalueshme e shpellës është 180 m. Duhet cekur edhe dy kanale sekondare nga 40 m, kështu që gjatësia me kanale sekondare është 260 m

Cfarë eshte pana ?

Pana eshte nje lloj i ajkes se qumeshtit.

Pana ka përkthimin në shqip ajkë ose mazë.Por shumë nga ne mund të ngatërrohen me këtë përkthim. Eshtë e vërtetë që pana është pjesa e ajkës së qumështit, por nuk mund ta marrim në kushtet e shtëpisë duke zier thjesht qumështin. 

Pana është një nënprodukt i qumështit që karakterizohet nga përmbajtja e madhe e yndyrës. Ajo nxirret nga qumështi me një proçes centrifugimi që ndan molekulat e yndyrës nga pjesa tjetër e lëngshme e qumështit. Në një litër qumësht nxirret rreth 35 gramë yndyrë.

Pana gjen një përdorim të gjerë në kuzhinë. Ekziston pana e freskët e cila ka një skadencë të shkurtër. Mund ta përdorim si për receta të ëmbla ashtu dhe për ato të kripurat. Kur e rrahim me rrahësin elektrik, bëhet si shkumë dhe e përdorim për ëmbëlsira të ndryshme. Këtë lloj pane mund ta përdorim edhe pa e rrahur duke e shtuar në shumë salca për makarona e jo vetëm.

Ekziston pastaj edhe pana e kuzhinës që është e konservuar dhe ka një skadencë disa mujore. Këtë lloj pane mund ta rrahim me rrahësin elektrik, e përdorim vetëm në receta të kripura.

Në Shqipëri ky nënprodukt i qumështit njihet më shumë me emrin pana sesa ajkë ose mazë. Për këtë arsye edhe ne kur shkruajmë përbërësit e recetave e shkruajmë me emrin pana.

Cfare eshte Obeziteti?

Obeziteti. Cfare Eshte?

Shume njerez vuajne nga obeziteti, por qe ta parandalojme ate apo ta tejkalojme duhet te mesojme ne fillim se cfare eshte obeziteti.

Cfare eshte obeziteti ?Semundja e shekullit te XXI.

Obeziteti konsiderohet një situate jonormale, ku ka depozitim te tepërt te yndyrës ne trup. Kjo ndodhe nga marrja e tepert te e ushqimit, dmth te energjisë te tepërt.
Për të vlerësuar gjendjen ushqyese të trupit dhe te obezitetit, përdorim Body Mass Index ( BMI ).

BMI = Pesha / Gjatesia2 ( Kgr/m2 )

Nje person klasifikohet mbipeshe kur BMI eshte midis 25 – 30 ndersa si obez nese eshte ≥ 30.
Per shembull nje person qe eshte 97kg dhe gjatesi 1,76, ka BMI 31,3…eshte obez !

Klasifikimi
BMI
Nënpeshe
<18 br="">Peshe normale
18,50 - 24,99
Mbipeshe
25,00 – 29,99
Obez
>30
Klasifkimi i te rriturve ne baze te BMI

Cfare eshte obeziteti? Semundja qe vret.

Nga vjen obeziteti?

Etiologjia e obezites eshte shumefaktor, por shkaku themelor eshte ngrenja e tepert...Obezita mund ti ndodhe te gjitheve. Megjitheate disa grupe jane me shume ne rrezik te behen te obez. Faktore te tjere qe lidhen me obezen jane :

• Stresi, lodhja, trishtimi
• Mosha
• Disa ilace
• Çrregullime hormonale
• Nderprerja e pirjes se duhanit ( kjo nuk do te thote qe te pini duhanin, perkundrazi )
• Mbajta e kileve te teperta te shtatzanise
• Trashëgimia
•

Cfare semundje dhe problme shendetesore shkakton dhe rendon obeziteti ?

Obeziteti eshte nje situate shume renduese per shendetin dhe eshte e lidhur me shume semundje :

• Zemra ( infrakt ne zemer )
• Sistemi i eneve te gjakut ( tensioni i gjakut, athirosklirosis )
• Sistemi I frymemarrjes ( syndrome kufizues, apnea ne gjume )
• Sistemi hepato-temth ( gure ne melci, dhjamth ne melci )
• Hormone dhe funksionet metabolike ( diabet, kolisterol etj )
• Funksioni i veshkave
• Nyejt dhe muskujt
• Lekure
• Rrezik kirurgjikale
• Crregullime riprodhuese dhe funksione seksuale
• Crregullime psikollogike dhe sjellje shoqerore …etj
•

Si mundet njerezit obezit te humbasin kilet e teperta ?

E para duhet te vendosin me siguri qe duan te humbasi kilet, ti nenshrohet nje seri analizave laboratike te gjakut ( p.sh kolisterol, hormonale etj ) per te indetifikuar shkakun e obezites dhe pastaj ti drejtohet nje dietologu i cili do pergatisi nje diete ne nevojat dhe zakonet e pacientit

Ndihme te madhe mund te ju ofrojne keto rregulla – keshilla :

• Ndiqni nje diete me te gjitha grupet e ushqimeve e bazuar me rekomandimet e dietes mesdhetare. Perjashtoni ushqime qe kane shume yndyra dhe sheqer.
•
• Zgjidhni dhe perdorni produkte me pak sheqer ( produkte light ). Pakesoni sheqerin e thjeshte, sheqerin ne embelsirat, pijet me gaze, lengjet nektar. Sa me rralle ne dieten tuaj aq me mire.
•
• Zgjidhni dhe perdorni qumesht dhe kose me pak indyre 1,5 – 2 %
•
• Mos perdorni produkte me shume kripe per shembull : snack, arra dhe bajame me kripe , sallamra dhe djathe te kriposura. Shume kripe lidhet me tensionin e larte, me semundje zemre etj
•
• Perdorni 5 rracjone fruta dhe perime cdo dite te fresketa e te kohes. 1 rracjon frute = 1 molle ose portokalle ose dardhe mesatare. 1 rracjon perimesh = 1 flixhane nes kafeje domate ose kastravec etj
•
• Vaji kryesor per gatesen tuaj duhet te jete vaj ulliri. Mos perdorni shume gjalpe dhe vajra te tjera. Konsmoni peshke 1-2 here ne jave te cilet kane omega3
•
• Perdorni «drithë» qe kane fibra. Drithë ( carbohydrates) me fibra jane makaronet, orizi, patate, pulse por te gatuara me pake vaje
•
• Pakesoni konsumimin e alkoolit
•
• Te beni stervitje cdo dite. 20- 30 min ecje ju ndihmon te keni nje peshe ideale.
•
• Pini uje…shume uje 8 – 10 gota te pakten cdo dite
•

Ilacet dhe operacionet jane efektive per trashjen ?

Ilacet qe perdoren per trajtimin e obezites fshehin shume rreziqe per shendetin e njeriut. Nuk ndihmojne per uljen e yndyres te trupit, perkundrazi sjellin probleme.

Operacionet kirurgjike eshte metoda e fundit per trajitmin e obezites dhe duhet te kene BMI ≥ 35 por jane te lidhura me semunderi dhe vdekshmeri

Dieta me e mire dhe e vetmja me rezultate reale dhe te perhershme eshte dieta e ekuilibruar qe furnizon trupin me kalorite e duhuara duke kombinuar te gjitha ushqimet por me sasi te vogela !!!

Cfare eshte kanceri ? Cfare eshte kanceri i qafes se mitres ?

Çfarë është kanceri i qafës së mitrës dhe cilat gra rrezikohen

Çfarë është kanceri i qafës së mitrës?
Kanceri i qafës së mitrës është një tumor që formohet në qafën e mitrës së gruas. Ai renditet i dyti mbas kancerit të gjirit, por ka një vdekshmëri më të lartë. Në Europë, çdo vit rreth 60.000 gra preken nga kanceri i qafës së mitrës dhe gati gjysma e tyre vdesin prej tij. Një nga arsyet për këtë situatë është se shumë gra nuk kanë njohuritë e duhura për mënyrat e parandalimit.
Në Shqipëri kanceri i qafës së mitrës për bën gati gjysmën e rastiste me tumore malinje që prekin aparatin gjenital femëror dhe në pjesën më të madhe të rasteve kapet në faza mjaft të avancuara.

Cili është shkaktari kancerit të qafës së mitrës?
Kanceri i qafës së mitrës është pothuaj i vetmi për të cilin njihet shkaktari kryesor i tij. Shkaktari kryesor i kancerit të qafës së mitrës është uman Papilom a Virus ose HPV. Ka më shumë se 100 tipe të virusit HPV, por vetëm një pjesë prej tyre janë viruse me rrezik të lartë dhe shkaktarë të kancerit të qafës së mitrës. HPV është një virus i cili mbasi hyn në organizëm mbetet aty i fshehur me vite pa dhënë asnjë shenjë sëmundjeje.
HPV përhapet nëpërmjet kontakteve seksuale dhe është më i zakonshëm në grup moshat e reja të cilat janë seksualisht aktive.
Rreziku i infektimit rritet me shtimin e numrit të partnerëve seksualë. Femrat që bëhen seksualisht aktive në një moshë të re, që kanë shumë partnerë seksualë apo partnerët e të cilave kanë të tjerë partner seksual janë në rrezik më të madh.

Cilat femra rrezikohen prej kancerit të qafës së mitrës?
Çdo grua mund të preket nga kanceri i qafës së mitrës. Por një femër është më e rrezikuar për tu prekur nëse:
-Ka filluar herët aktivitetin seksual
- Ka partnerë seksual të shumtë
- Ka partnerë të cilët kanë apo kanë patur shumë partnere seksuale
- Ka një infeksion nga virusi i papilomës njerëzore – HPV
- Ka apo ka patur një infeksion seksualisht të transmetueshëm
- Nëna, motra apo gjyshja e tyre ka patur kancer të qafës së mitrës
-Ka patur shtatzëni të shumta
-Ka imunitet të ulët

Si mund të mbrohesh nga kanceri i qafës së mitrës?
Kanceri i Qafës së mitrës është i vetmi kancer për të cilin shkenca tashmë e di me saktësi se çfarë duhet bërë për të parandaluar pothuajse çdo rast:
• Vaksinimi me vaksinën kundër virusit HPV
• Bërja rregullisht e PapTestit.
Çdo femër duhet ta dijë këtë gjë! Vaksinimi me vaksinën kundër virusit HPV dhe bërja rregullisht e PapTestit parandalojnë gati 90% të rasteve me kancer të qafës së mitrës.

Çfarë është vaksina kundër HPV-së?
Falë arritjeve të shkencës, sot është prodhuar një vaksinë e cila të mbron nga infektimi me virusin HPV. Vaksina siguron një mbrojtje të lartë për dy tipet e virusit HPV, që janë shkaktarët më të shpeshtë të kancerit të qafës së mitrës. Për fat të mirë, vaksina sot gjendet edhe në rrjetin farmaceutik shqiptar. Vaksina rekomandohet të bëhet përpara fillimit të aktivitetit seksual, pra përpara infektimit me virusin HPV. Mosha e rekomanduar është ajo midis moshës 10-26 vjeç. Por edhe të gjitha femrat mbi këtë moshë mund të vaksinohen nëse janë akoma të painfektuara në momentin e bërjes së vaksinës. Organizata Botërore e Shëndetësisë ka rekomanduar futjen e kësaj vaksine në kalendarin bazë të vaksinimit për femrat. Vaksinimi e ul rrezikun e kancerit të mitrës por nuk e eliminon nevojën e bërjes së Pap Testit.

Çfarë është PAP Testi?
Pap Testi është një test i shpejtë, i thjeshtë, i padhimbshëm, që zgjat vetëm pak minuta, por që mund të shpëtojë jetën! Pap Testi bëhet për të treguar nëse një femër ka apo jo kancer të qafës së mitrës. Nga momenti i shfaqjes së qelizave jo normale në qafën e mitrës deri në shfaqjen e plotë të kancerit të qafës së mitrës duhen shumë vjet, rreth 10 deri në 20 vjet. Fatmirësisht koha e gjatë e zhvillimit të këtij lloj kanceri i jep mundësinë një femre ta kapi në kohë atë, nëse kontrollohet rregullisht. Nëse një femër kontrollohet rregullisht, pra bën pap teste të rregullta, mund ta kapi në kohë kancerin e qafës së mitrës, atëherë kur trajtimi bëhet më i lehtë dhe shanset për kurimin e tij janë shumë më të mëdha. Është e rëndësishme që të gjitha gratë ta bëjnë rregullisht Pap Testin, si pjesë e kujdesit të zakonshëm për shëndetin e tyre. Rekomandimet për kryerjen e Pap Testit janë të ndryshme. Disa rekomandojnë kryerjen e Pap Testit çdo 1-3 vjet.

Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë rekomandohet:
Të gjitha femrat e moshave nga 21 deri në 65 vjeç duhet të kryejnë PapTestin rregullisht!

Si kryhet Pap Testi?
Pap testi kryhet ambulatorisht në një klinikë apo spital. Rreth 2 ditë para kryerjes së Pap testit duhen shmangur dushet vaginale, përdorimi i suposteve vaginale, kremrave spermicid, sprajtit dedorant vaginal si dhe shmangia e marrëdhënieve seksuale, mbasi të gjitha këto ndikojnë në rezultatin e Pap Testit. Gjithashtu, kryerja e Pap testin bëhet jo në periudhën menstruale, por disa ditë larg menstruacioneve.

Ndërkohë që gruaja shtrihet tek shtrati i vizitës, mjeku merr një sasi qelizash prej qafës së mitrës me një furçë të vogël që është posaçërisht për këtë. Materiali më pas dërgohet në laborator për tu parë nga mjekë specialistë. Përgjigjja jepet mbas rreth 2 javësh. Është e rëndësishme për një grua të diskutojë rezultatet e PAP testit me mjekun.

Nëse rezultati i PAP Testit është normal, rreziku për kancer të qafës së mitrës është i ulët. Por edhe nëse rezultati i PAP Testit është normal, gruaja nuk duhet ta ndërpresë bërjen e Pap Testit por duhet të vazhdoj rregullisht bërjen e tij çdo 1 – 3 vjet. Nëse rezultati i PAP Testit del jo normal, do të thotë që disa qeliza jo normale janë gjetur në qafën e mitrës, por kjo nuk do të thotë gjithmonë që janë kanceroze.

Është e rëndësishme të mbajmë mend se qelizat jo normale jo gjithmonë bëhen kanceroze. Në disa raste pjesët jo normale duhen hequr që të mos kthehen në kancer. Kjo gjë kërkon një trajtim të thjeshtë në spitalin gjinekologjik dhe nuk kërkon që ju të shtroheni. Ky trajtim nuk ndikon në jetën seksuale apo në mundësinë për të patur fëmijë.

Nëse Pap Testi tregon një dyshim apo gjendje jo normale mjeku kërkon të përsëritet testi mbas 6 muajsh a po të kërkojë të kryen ekzaminime të tjera shtesë si kolposkopi po biopsi. Biopsia është e vetmja mënyrë e sigurtë për të përcaktuar nëse qelizat jo normale kanë lidhje me kancerin.

Cfare eshte epilepsia?

krize epileptike duke ndodhur

 

Informacion mbi semundjen e epilepsise, krizat epileptike.

Epilepsia ose semundja e tokes eshte nje crregullim neurologjik kronik i karakterizuar nga kriza te paprovokuara dhe te vazhdueshme. Keto jane paqendrueshmerira elekrtike ne tru te cilat fillojne nga mungesa e shkruter e vemendjes ne dredhje te muskujve apo deri ne konvulsione te renda dhe te tejzgjatura. Rreth 50 milione njerez ne te gjithe boten kane epilepsi dhe 90% e ktyre personave jetojne ne rajonet ne zhvillim sipas te dhenave nga Organizata Boterore e Shendetit.

Nje person diagnostikohet me epilepsi kur ka kaluar dy ose me shume kriza. Keto kriza epileptike jane nje ndryshim i shkurter ne aktivitetin normal te trurit. Krizat epileptike jane shenjat kryesore te epilepsise. Disa kriza mund te ngjajne sikur i semuri fikson shikimin per kohe te gjate diku. Ka edhe kriza te cilat shoqerohen me renien e personit pertoke dhe fillon te dridhet i gjithe trupi duke humbur vetedijen se cfare po ndodh perreth.

Sa kohe zgjat nje krize epilepsie?

Zakonisht krizat e epilepsise variojne nga disa sekonda ne disa minuta sipas llojit te krizes.

Ndonjehere eshte e veshitre te thuhet se kur personi epileptik po peson nje krize. Personi epileptik ne kete rast mund te duket konfuz ose sikur po fikson shikimin ne boshllek. Rasti me i lehte per ta kuptuar eshte kur ato bie dhe dridhen. Zakonisht epilepsia mund te shoqerohet dhe me shkume nga goja.

Krizat epileptike i kategorizojme ne ty grupe, ne krizat e pergjithshme te cilat prekin te dyja anet e trurit dhe ato te pjesshme qe prekin vetem nje zone te tij. Nje person me epilepsi mund te perjetoje me shume se nje lloj krize.
Por, krizat jo gjithmone jane simptoma te epilepsise, pasi ato mund te ndodhin edhe si pasoje e disa problemeve te tjera mjeksore si ethe te larta, niveli i ulet i sheqerit ne gjak dhe perdorim i alkoli apo drograve.
Disa nga shkaqet me te shpeshta te epilepsise jane
mbytja, tumori ne tru, infeksioni i trurit, demtim traumatik ne tru ose demtim ne koke, humbja e oksigjenit ne tru si psh gjate lindjes, crregullime gjenetike si psh simptoma Down apo semundje te tjera neurologjike si psh semundja e Alzheimerit.